عصر قم
اسناد محرمانه ساواک از اتفاقات قیام 19 دی قم
چهارشنبه 19 دي 1403 - 17:12:10
عصر قم - به گزارش پایگاه خبری 598، اعتراضات و انقلاب قم در 19 دی‌ماه 1356، در پی انتشار مقاله‌ی توهین‌آمیز «ایران و استعمار سرخ و سیاه»، نقطه‌عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی بود.
این گزارش به نقش مراجع، روحانیت و طلاب در سازماندهی اعتراضات و مقاومت مردم در برابر سرکوب رژیم شاه می‌پردازد و تقدیم شما فرهیختگان می‌شود تا با مرور این وقایع، ارزش‌های انقلاب و هدایت روحانیت را بهتر درک کنیم.
تنها چند روز پس از سفر کارتِر به ایران در دی ماه سال 1356 و حمایت آشکار او از محمدرضا شاه و حکومت پهلوی نگذشته بود که به خواست و اراده‌ی شاه مقاله‌ی توهین‌آمیزی با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» علیه روحانیت و امام خمینی(ره) نگارش یافت و در عصر روز 17 دی ماه در روزنامه‌ی کثیرالانتشار اطلاعات به چاپ رسید.
* اعتراض به مقاله «ایران و استعمار سرخ و سیاه» و سرکوب خونین رژیم شاه
خبر انتشار این مقاله به سرعت در میان طلاب حوزه‌ی علمیه‌ی قم و شاگردان حضرت امام و سایر علما و روحانیون پخش شد و خشم عمومی را نسبت به این اقدام رژیم برانگیخت.
صبح روز 18 دی ماه طلاب جهت اتخاذ تصمیم و طرح اعتراض گرد هم آمده و برای کسب تکلیف و همسانی مواضع به منزل مراجع بزرگ قم از قبیل حضرات آیات گلپایگانی، مرعشی نجفی، مکارم شیرازی، نوری همدانی و ... مراجعه نمودند.
همه آیات عظام به محکومیت این اقدام دولت و برخورد شدید با مسئولین آن نظر داشتند و طلاب را به اتحاد و یکپارچگی توصیه کردند.
هرچند نخستین حضور طلاب در خیابان‌ها در اعتراض به انتشار مقاله‌ی مذکور با درگیری‌های محدودی با قوای انتظامی همراه بود، لکن آن‌چه این اعتراضات را به قیامی خونین و نمادین در تاریخ انقلاب اسلامی مبدل کرد، حوادثی بود که در روز بعد یعنی 19 دی ماه به وقوع پیوست.
سند زیر اعتراضات مردم قم در روز 19 دی‌ ماه را به روایت نشسته است. این سند چگونگی شکل‌گیری اعتراضات را توصیف کرده است.
تهیه‌کننده گزارش خود داخل جمعیت بوده است و گزارش خود را در جایی که نتوانسته جمعیت را همراهی کند قطع کرده است.
* نقش محوری مراجع، روحانیت و مقاومت طلاب در برابر سرکوب رژیم شاه
در این گزارش می‌توان نقش کانونی و محوری روحانیت و حوزه علمیه قم را مشاهده کرد. برخی از عبارات و جملات این گزارش جالب توجه است:
یکی از مراجع می‌گفت در اینجا به آقای خمینی توهین نشده چون ایشان را همه می‌شناسند به مراجع دیگر توهین شده؛ زیرا غیر از ایشان [حضرت امام خمینی(ره)] سایرین را جزو خودشان می‌دانند.
پس به ما هم توهین شده… در این وقت مأمورین به جمعیت حمله کردند و مردم هم مقاومت کرده … مأمورین ناچار شدند که تیراندازی کنند. با اینکه مأمورین مرتب تیراندازی می‌کردند ولی طلبه‌ها متفرق نمی‌شدند و همچنان شعار می‌دادند… اگر تظاهرات امروز کشته داشته باشد قم و حتی ایران به این زودی ساکت نخواهد شد… جمعیت متظاهرین بعد از ظهر را بیش از ده هزار نفر گزارش کرده‌اند… تظاهرات از یک رهبری و تاکتیک مخصوص برخوردار بوده است…
سند دیگر به اسامی شهدا و مجروحین این رویداد اشاره دارد. در میان شهدا و مجروحین طلبه، دانش‌آموز، کارگر، کارمند، جوشکار و ... دیده می‌شوند.
یکی از شهدای این اعتراضات، به دلیل اصابت گلوله به مغز به شهادت رسیده است.
* گزارش خبر؛ موضوع: تظاهرات روز 19 / 10 / 36 قم
روز 19 / 10 / 36 هم مانند روز هجدهم به عنوان اعتراض نسبت به مقاله روزنامه اطلاعات که به خمینی اهانت کرده بود درس‌های حوزه علمیه قم تعطیل بود و همچنین بازار قم و مغازه‌های اطراف بازار و اکثر مغازه‌های خیابان‌ها تعطیل بودند.
ساعت حدود ده صبح طلبه‌ها که در مسجد اعظم و مدرسه خان و صحنین اجتماع کرده بودند به طور دسته جمعی به منزل شیخ هاشم آملی رفتند. آملی خیلی مختصر و در چند کلمه گفت: ما این اهانت را محکوم می‌کنیم و ساکت نمی‌نشینیم.
من پیشقدم شده با آیات و مراجع دور هم می‌نشینیم و تصمیم می‌گیریم که چه باید بکنیم. حرف‌هایی داریم که در اینجا صلاح نیست بگویم.
ما کارهای شما را تحسین می‌کنیم. همه شما را دوست داریم. به خاطر شماها ما را می‌شناسند. شما هم متحد باشید.
پس از سخنرانی آملی طلاب به منزل علامه طباطبایی رفتند و علامه طی چند کلمه برنامه دولت را در این مورد محکوم کرد.
* روایت سخنرانی های آتشین آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله وحید خراسانی و آیت الله نوری همدانی در حمایت از امام
سپس شیخ محمد یزدی رشته صحبت را به دست گرفته و گفت: «چرا احساسات مردم را ندیده می‌گیرند؟ آیا نمی‌دانند مردم بیدار هستند؟ یک نفر مجهول‌الهویه مقاله‌ای در روزنامه این مملکت می‌نویسد و یا در روزنامه‌های قبل اهانت می‌کردند اینها به ضرر خودشان است».
پس از سخنرانی یزدی طلاب از منزل علامه به مدرسه امیرالمؤمنین رفتند و در آنجا آقای ناصر مکارم شیرازی سخنرانی کرده و اظهار داشت: «بدانید که در صدر اسلام تاکنون برنامه همینطور بوده به پیغمبران اهانت می‌کردند تا این زمان که برمی‌دارد در یک کاغذ پاره به مرجع بزرگ توهین می‌کند؛ یکی از مراجع می‌گفت در اینجا به آقای خمینی توهین نشده چون ایشان را همه می‌شناسند به مراجع دیگر توهین شده زیرا غیر از ایشان سایرین را جزو خودشان می‌دانند پس به ما توهین شده؛ بیایید متحد باشیم و دست به دست هم بدهیم اگر قرار باشد بمیریم همه با هم بمیریم و اگر هم زنده باشیم با هم زنده باشیم» و سپس نوشته روزنامه را محکوم کرد.
بعد از سخنرانی مکارم، طلاب به منزل وحید خراسانی رفتند. در آنجا ابتدا هادی مروی داماد خزعلی صحبت کرده و از مقامات دولت خواست نویسنده مقاله را محاکمه کنند بعد وحید خراسانی شروع به صحبت کرده و در ضمن صحبت خمینی را تشبیه به نور کرد که «اگر کسی پا روی نور بگذارد نور خاموش نمی‌شود» ، و سپس شعری خواند که مفهومش این بود که آب دریا به دهان سگ نجس نمی‌شود و درحالی که روی سخنش با نویسنده مقاله بود گفت: «ای احمق تو به شخصی توهین کردی که معرفه است درحالی که تمام بندگان نکره هستند ولی وقتی به خدا نزدیک شدند معرفه می‌شوند».
پس از سخنرانی وحید طلاب از منزل وی بیرون آمده به طرف بازار حرکت کردند و چون ظهر شده بود و مأمورین هم بازار را محاصره کرده بودند عده‌ای داخل بازار شدند و از درب دیگر بیرون آمدند و عده‌ای هم داخل بازار نرفتند و در خیابان پراکنده شدند.
ساعت چهاربعدازظهر طلاب که مجدداً در مسجد اعظم و مدرسه خان اجتماع کرده بودند به طرف خیابان ارم و صفائیه حرکت کرده و به منزل حسین نوری رفتند.
در آنجا نوری سخنرانی کرده و گفت: «اگر در جراید این قبیل حرف‌ها تکرار شود مراجع تصمیم جدی خواهند گرفت و مقداری در این زمینه صحبت کرد» .
* اعتراضات قم؛ مقاومت مردم و طلاب در برابر سرکوب مأموران رژیم شاه
پس از سخنرانی نوری مردم از منزل وی بیرون آمده و در خیابان شروع به راه‌پیمایی کردند.
نزدیک چهارراه ارم که رسیدند چند نفر شروع کردن به شکستن شیشه‌های بانک صادرات و حمله کردند به حزب رستاخیز و اتومبیل‌هایی که جلو حزب پارک شده بود و اتومبیل پلیس که جلو کلانتری یک ایستاده بود و آنها را با سنگ و چوب شکستند.
در این وقت مأمورین به جمعیت حمله کردند و مردم هم مقاومت کرده با سنگ به مأمورین حمله کردند.
مأمورین ناچار شدند که تیراندازی کنند. با اینکه مأمورین مرتب تیراندازی می‌کردند ولی طلبه‌ها متفرق نمی‌شدند و همچنان شعار می‌دادند و به طرف مدرسه خان می‌آمدند.
نزدیک چهارراه مدرسه خان ژاندارم‌ها رسیدند و با سنگ و چوب به طلاب‌ها حمله کردند. در اینجا طلاب شعار مرگ بر خاندان پهلوی را شروع کرده و از داخل گذرخان به طرف محلات داخل شهر رفته.
در اینجا من از جمعیت جدا شدم و بین من با جمعیت فاصله شد و مأمورین نمی‌گذاشتند که به داخل گذرخان بروم. ضمناً شب گذشته هم عده‌ای شیشه بانک‌ها را شکستند.
* شایعات کشته‌شدگان و تاکتیک‌های سازمان‌یافته اعتراضات
نظریه شنبه- اگر تظاهرات امروز کشته داشته باشد قم و حتی ایران به این زودی ساکت نخواهد شد. ضمناً در این گیر و دار ماشین آمبولانس بیمارستان سهامیه که متعلق به شریعتمداری است مرتب آژیرکشان دور خیابان‌های قم مانور می‌داد که یعنی ما مسئول بردن زخمی‌ها هستیم.
نظریه یکشنبه- مفاد گزارش صحیح است. همان طوری که طی تلفنگرام‌های قبلی به عرض رسیده این غائله شش کشته و 9 نفر تیرخورده و پنج نفر مصدوم وسیله سنگ و چوب داشت که در بیمارستان‌های نکوئی و کامکار و گلپایگانی بستری بوده‌اند.

عصر قم

ضمناً جمعیت متظاهرین بعد از ظهر را بیش از ده هزار نفر گزارش کرده‌اند. در این ماجرا یکی از افسران راهنمایی و رانندگی قم به نام سروان بهرامی و چهارنفر از مأمورین شهربانی نیز مصدوم و مجروح گردیده‌اند که در بیمارستان کامکار بستری شدند. از مأمورین در حدود چهل نفر مصدوم شده‌اند که سرپایی معالجه گردیده‌اند. شراره
نظریه دوشنبه- با تایید نظریه یکشنبه به استحضار می‌رساند که در بین مردم شایع شده که حدود یکصد نفر در تظاهرات کشته شده‌اند. ضمناً تظاهرات روز 19 / 10 / 2536 از یک رهبری و تاکتیک مخصوصی برخوردار بوده است. پارسا

عصر قم

نظریه سه‌شنبه- با تایید نظرات داده شده و مفاد گزارش خبر ناصر مکارم شیرازی و شیخ محمد یزدی در کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی قم به سه سال تبعید در چاه بهار و بندرلنگه محکوم گردید و نیز بازار به حمایت از اخلالگران تعطیل نکرد بلکه از ترس آشوبگران تعطیل شده. رهبر

عصر قم

منبع: مرکز بررسی اسناد تاریخی
گزارش خطا 0 پسندیدم لینک کوتاه کپی لینک اخبار ویژه

عصر قم

چالش جدی بیماران تنفسی در تأمین اسپری [آنورو]؛ کمبود اسپری تنفسی در بحران آلودگی هوا نفس بیماران را تنگ‌تر کرد!

عصر قم

راه شهید سلیمانی را با قدرت ادامه خواهیم داد پزشکیان: آرزو می‌کنم خدا شهادتی همچون شهید سلیمانی نصیبم کند

عصر قم

برخورد پرنده با هواپیمای آموزشی در خرامه + فیلم

عصر قم

حضور جمعی از هنرمندان و بازیگران مطرح کشور بر سر مزار سردار دلها + فیلم

عصر قم

نماینده قم: به احترام مردم دو وزیر را استیضاح کنید تا صدای مثبتی از مجلس شنیده شود

عصر قم

عصر قم

عصر قم

عصر قم

جدیدترین اخبار پربازدید ها دفاع از حریم‌های مقدس برای حاج قاسم سلیمانی یک اصل بود/ بدون تردید پایگاههای آمریکایی در زیر لگد جوانان سوری پایمال خواهد شد صافولای عربستان سعودی چگونه به ایران آمد و چرا رفت؟ رفع فیلتر یوتیوب برای اساتید و دانشجویان اعتراض یک مرجع تقلید به فرافکنی‌ برخی دولتمردان/ عده‌ای غیرمنصفانه درباره شهید رئیسی صحبت می‌کنند/ شهید رئیسی واقعاً یک فرد متدین، دلسوز، مردمی و پرکار بود سناریوی مهندسی ارز: از مقصرسازی فرزین تا قهرمان‌سازی وزیر اقتصاد بانک مرکزی: وزارت ارتباطات بخواهد آمار فیلترشکن فروش‌ها را می‌دهیم! حزب الله: تشییع پیکر شهید سید حسن نصرالله، پس از 60 روز در ضاحیه جنوبی برگزار می‌شود چرا هجمه علیه قانون حجاب و عفاف؟! اطلاعیه ثبت‌نام قطعی حج تمتع 1404 و انتخاب کاروان‌ها + هزینه تشرف ورود سامانه بارشی به کشور طی امروز | این استان‌ها برفی و بارانی می‌شوند ماجرای اعدام 6 ایرانی در عربستان؛ مسئولان کنسولی ما بیدارند؟ یک نام و یک جام | سرمربی جدید پرسپولیس در تونل وحشت! محرومیت بازیکنان جدید پرسپولیس و استقلال از لیگ نخبگان آسیا گزینه پرسپولیس و تراکتور رسما پرید | قرارداد جدید امضا شد 9 دی؛ روز بصیرت و عبور از غبار فتنه‌ها موسیمانه خسته شد؛ اولین جداشده استقلال در نیم‌فصل ماجرای فرود اضطراری 3 پرواز داخلی در فوتبال ایران به حق نرسیدم؛ نسل جدید مسی و رونالدو را دیده اما من را نه! همسر فرانسوی آقای بازیگر :بعد 13 سال ایران به کشور خودم تبدیل شده است صفحه اول روزنامه‌های چهارشنبه 12 دی ماه کارشناس نادان دوباره دست به قلم شد! / طرح «مودت بجای دشمنی»: سراب صلح یا دامی برای خلع سلاح ایران؟ محرومیت بازیکنان جدید پرسپولیس و استقلال از لیگ نخبگان آسیا کمبود اسپری تنفسی در بحران آلودگی هوا نفس بیماران را تنگ‌تر کرد! موسیمانه خسته شد؛ اولین جداشده استقلال در نیم‌فصل ماجرای تمرینی که چند ماه بعد در اسرائیل اجرا شد | موشکی که برای نخستین‌بار در دنیا شلیک شد گزینه پرسپولیس و تراکتور رسما پرید | قرارداد جدید امضا شد در فوتبال ایران به حق نرسیدم؛ نسل جدید مسی و رونالدو را دیده اما من را نه! خودکشی مهاجم اروگوئه‌ای در هتل! مهاجم پرسپولیسی کمی جدی‌ باش! فیلم مسابقه‌ای که پرسپولیس 6 گل به استقلال زد را پیدا نکردیم؛ همیشه استقلالی بودم!

عصر قم

عصر قم

شبکه های اجتماعی image/svg+xml فیلترینگ! ذوق‌زدگی امروز روزنامه‌های اصلاح‌طلب یادآور هیاهوهای فردای امضای برجام است image/svg+xml رسانه‌ها حساب زیادی روی حماقت مخاطب باز کرده‌اند image/svg+xml تکه تکه شدن سوریه به روایت تصویر image/svg+xml اردوغان باید منتظر ‎درد زایمان این روزها هم باشد image/svg+xml ترکیه نخواهد توانست از این مانع عبور کند image/svg+xml واکنش کابران فضای مجازی به سخنرانی امام خامنه ای درباره تحولات سوریه + تصاویر

عصر قم

عصر قم

پر طرفدار ترین ها محسن هاشمی افراطیون را مقصر مشکلات کشور دانست اما مسئولیت دولت‌های همفکرش را نادیده گرفت کارشناس نادان دوباره دست به قلم شد! / طرح «مودت بجای دشمنی»: سراب صلح یا دامی برای خلع سلاح ایران؟ ماجرای اعدام 6 ایرانی در عربستان؛ مسئولان کنسولی ما بیدارند؟ تماس با ما درباره ما پیوند ها جستجو آرشیو آب و هوا اوقات شرعی خبرنامه نظرسنجی RSS تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به 598 است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است. / طراحی و تولید: "ایران سامانه"

عصر قم



http://www.Qom-Online.ir/fa/News/688561/اسناد-محرمانه-ساواک-از-اتفاقات-قیام-19-دی-قم
بستن   چاپ