چاپ

عصر قم - - سیزده‌ بدر یکی از کهن‌ترین آیین‌های ایرانی است که هر ساله در روز سیزدهم فروردین برگزار می‌شود. این جشن نمادی از پیوند عمیق ایرانیان با طبیعت است و فرصتی برای سپری کردن یک روز شاد در دل طبیعت محسوب می‌شود. فلسفه این روز بر پایه احترام به طبیعت، همدلی و بهره‌مندی از مواهب طبیعی بنا شده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
این آیین که ریشه در فرهنگ کهن ایرانی دارد، از دیرباز بهانه‌ای برای گرامیداشت طبیعت و تأکید بر ضرورت حفظ آن بوده است. در استان قم، این روز با استقبال گسترده‌ای همراه است و بسیاری از شهروندان برای گذراندن سیزده‌بدر، مکان‌های طبیعی و گردشگری اطراف شهر را انتخاب می‌کنند. جاذبه‌های طبیعی قم در سیزده‌ بدر
استان قم با وجود اقلیم خاص خود، دارای مناطق طبیعی متعددی است که مردم در این روز به آنها مراجعه می‌کنند. از جمله این مناطق می‌توان به روستا‌های خوش آب‌وهوای شهرستان کهک و جعفرآباد اشاره کرد که با مناظر سرسبز و کوهستانی خود، مقصدی محبوب برای خانواده‌ها محسوب می‌شوند. علاوه بر این، بوستان‌های شاخص شهری مانند بوستان علوی، غدیر و نرگس، هر ساله میزبان جمع زیادی از مردم هستند. مناطق کوهستانی اطراف قم نیز، به‌ویژه در نزدیکی کهک و دستجرد، گزینه‌های مناسبی برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی محسوب می‌شوند. با این حال، حفظ این مناطق طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که هرگونه آسیب به آنها، می‌تواند تأثیرات منفی بلندمدتی بر اکوسیستم منطقه داشته باشد.
چالش‌های زیست‌محیطی مرتبط با سیزده‌ بدر
در کنار مزایای فرهنگی و اجتماعی این جشن، برخی چالش‌های زیست‌محیطی نیز وجود دارند که اگر مورد توجه قرار نگیرند، می‌توانند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد کنند. یکی از مهم‌ترین معضلات، رهاسازی پسماند در طبیعت است. متأسفانه، پس از پایان روز، بسیاری از مناطق تفریحی با انبوهی از زباله‌ها، به‌ویژه پلاستیک، مواجه می‌شوند که تجزیه آنها سال‌ها به طول می‌انجامد و تأثیرات منفی بر حیات‌وحش و منابع طبیعی دارد. آتش‌افروزی غیرمسئولانه نیز یکی دیگر از مشکلات مهم این روز است. روشن کردن آتش در مناطق دارای پوشش گیاهی می‌تواند منجر به آتش‌سوزی‌های گسترده و تخریب محیط‌زیست شود. همچنین، آلودگی صوتی ناشی از صدای بلند موسیقی، فریاد و استفاده از وسایل پر سر و صدا می‌تواند آرامش طبیعت و همچنین زیستگاه حیوانات را برهم بزند.
سیده مریم محمدی، مدیرکل حفاظت محیط زیست قم در این‌باره می‌گوید: سیزده‌بدر نه تنها یک فرصت برای لذت بردن از طبیعت است، بلکه فرصتی طلایی برای نشان دادن احترام به زمین و حفظ منابع طبیعی نیز می‌باشد. با توجه به اهمیت حفظ محیط زیست و اهمیت این روز در رابطه با طبیعت، از همه همشهریان محترم تقاضا داریم که در این روز، علاوه بر شادی و نشاط، نسبت به محیط زیست نیز توجه ویژه‌ای داشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: در این راستا، رعایت چند نکته اساسی از جمله جلوگیری از آلودگی محیط، حفاظت از منابع آبی و جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که بتوانیم با دقت و رعایت این اصول، روز طبیعت را برگزار کنیم، نه تنها به حفظ این روز در خاطره‌ها کمک می‌کنیم، بلکه در راستای حفاظت از آینده نسل‌های بعدی نیز گام برداشته‌ایم.
راهکار‌هایی برای برگزاری مسئولانه سیزده‌ بدر
برای حفظ طبیعت و بهره‌برداری پایدار از آن، رعایت چند نکته ضروری است. شهروندان باید زباله‌های خود را در کیسه‌های مخصوص جمع‌آوری کرده و آنها را در سطل‌های زباله قرار دهند. حتی می‌توان زباله‌های تجزیه‌پذیر را از دیگر پسماند‌ها جدا کرد و از رهاسازی مواد پلاستیکی در طبیعت خودداری نمود. همچنین باید از روشن کردن آتش در مکان‌هایی که پوشش گیاهی حساس دارند خودداری کرده و در صورت نیاز، از وسایل گرمایشی ایمن و کنترل‌شده استفاده شود. طبیعت، محلی برای آرامش و لذت بردن از سکوت است؛ بنابراین باید از ایجاد صدا‌های ناهنجار و برهم زدن تعادل طبیعی محیط پرهیز کرد. علاوه بر این، حفظ پوشش گیاهی و حیات‌وحش از طریق خودداری از لگدمال کردن گل‌ها، شکستن شاخه‌ها و آسیب نرساندن به زیستگاه حیوانات، از جمله اصولی است که هر فرد مسئولیت‌پذیر باید به آن پایبند باشد. بهتر است مردم برای گذراندن این روز، مکان‌هایی را انتخاب کنند که امکانات بهتری برای مدیریت پسماند و حفاظت از محیط زیست داشته باشند.
سیزده‌ بدر، جشن کهنی است که علاوه بر ایجاد نشاط اجتماعی، فرصتی برای یادآوری اهمیت طبیعت و حفظ آن است. مردم استان قم، با داشتن روستا‌های خوش آب‌وهوا، بوستان‌های شهری و مناطق طبیعی متنوع، از این روز برای حضور در طبیعت استفاده می‌کنند. اما نکته مهم، حفظ این طبیعت برای نسل‌های آینده است.
با رعایت اصول زیست‌محیطی و مسئولانه برخورد کردن با طبیعت، می‌توان این روز را به فرصتی برای همزیستی پایدار با محیط‌زیست تبدیل کرد. در نهایت، سیزده‌بدر نباید بهانه‌ای برای تخریب طبیعت باشد، بلکه باید به فرصتی برای آموزش فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست و تقویت پیوند انسان با طبیعت تبدیل شود.