بزرگنمايي:

عصر قم - ایلنا / رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت وضعیت پوشش واکسیناسیون در کشور را نسبت به کشورهای همسایه تشریح کرد.
«سید محسن زهرایی» رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در خصوص اینکه «کشورهای همسایه» از چالش‌های اصلی برای حذف بسیاری از بیماری‌ها هستند، درباره وضعیت پوشش واکسیناسیون در آنها گفت: برخی از کشورهای منطقه خاورمیانه، چندین سال است که دچار گرفتاری‌های متعدد، ناامنی، جنگ داخلی و ... هستند. لذا کشور‌هایی که درگیر مسائل این چنینی هستند و یا به دلیل فقر زیرساخت‌های بهداشتی‌شان آسیب دیده و ضعیف است، طبیعتا پوشش واکسیناسیون در آن‌ها نیز بسیار پایین است. 
وی ادامه داد: طی سال‌های گذشته در کشور افغانستان و پاکستان به طور مثال موارد زیادی از بیماری سرخک را شاهد هستیم که گاهی به‌صورت محدود و گاهی به صورت اپیدمی‌های بزرگ درمی‌آید و همه‌ساله چند هزار مورد سرخک در این کشورها رخ می‌دهد. همچنین در مورد بیماری فلج اطفال که با واکسن قابل پیشگیری است و در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله کشور خودمان پاک‌شده است، اما علیرغم سال‌ها تلاش متأسفانه همچنان افغانستان و پاکستان درگیر بیماری فلج اطفال هستند. 
او متذکر شد: همچنین به دلیل مشکلاتی که در سال‌های گذشته در کشور عراق رخ داد و پوشش واکسیناسیون پایین در این کشور، همه گیری بزرگی از سرخک در آن رخ داد که در 10 سال گذشته سابقه نداشت. وضعیت این کشور‌ها نشان می‌دهد که اگرچه پوشش واکسیناسیون کشورمان خوب است، اما کشورهای همسایه‌مان متاسفانه از جهت پوشش واکسیناسیون وضعیت بسیار ضعیفی دارند. در نتیجه باید در نظر داشت که بیماری‌ها محدود به مرزهای جغرافیایی نیستند و به سادگی می‌توانند از کشوری به کشور دیگر با مسافرت‌ها جابجا شوند. 
زهرایی در پاسخ به این سوال که با توجه به این که پوشش واکسیناسیون در برخی از کشورهای همسایه ما ضعیف است و ما با آن‌ها در ارتباط هستیم، برای جلوگیری از انتشار بیماری‌ها چه تدبیری در نظر گرفته می‌شود؟ گفت: بهترین و مؤثرترین راه پیشگیری این است که تا آنجایی که می‌توانیم پوشش واکسیناسیون را بهبود و ارتقا دهیم. وقتی گروه‌های هدف با واکسن ایمن شوند، عملا اگر بیماری توسط مسافری وارد کشور ما هم شود، فرصت انتشار پیدا نمی‌کند. بسیاری از بیماری‌های عفونی مانند سرخک، فلج اطفال و یا سیاه سرفه، بیماری‌هایی هستند که دوره نهفتگی دارند و در این دوره نهفتگی ممکن است فرد هیچ علائمی از بیماری نداشته باشد. لذا با محدودسازی تردد و مرزها، امکان جلوگیری از ورود یک بیماری به کشور واقعا وجود ندارد. 
او افزود: آنچه که می‌شود به عنوان مهم‌ترین ابزار مقابله در نظر بگیریم واکسیناسیون هرچه بیشتر گروه‌های هدف است. این اتفاق در مورد فلج اطفال افتاده است و می‌توان گفت که بیش از 23 سال است که هیچ موردی از فلج اطفال در کشور نداریم، در حالی که همین بیماری در مرزهای شرقی ما وجود دارد و به این کشور‌ها تردد هم داریم. 
رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت با اشاره به وضعیت پوشش مناسب واکسیناسیون در کشور اظهار داشت: به طور کلی می‌توان گفت که نه تنها در میان کشورهای منطقه مدیترانه شرقی بلکه در کل دنیا نیز با پوشش واکسیناسیون 98 درصد جزء بهترین کشورها هستیم. اما واقعیت این است که وقتی می‌گوییم یک یا دو درصد جامعه کودکان ما واکسن نگرفته‌اند، یعنی در مورد حدود 15 تا حدود 25 هزار نفر صحبت می‌کنیم که یک جمعیت بزرگی محسوب می‌شوند.
مخالفت با واکسن در کشورهای توسعه یافته هم دیده می‌شود
او با ابراز نگرانی از پرهیز برخی اتباع برای کودکانشان و تبعات آن برای جامعه بیان کرد: تعداد قابل توجهی اتباع غیرایرانی در جامعه‌مان زندگی می‌کنند. بر اساس مطالعاتی که در سال‌های گذشته در کشور انجام شده است، پوشش واکسیناسیون میان کودکان اتباع و غیر ایرانی نسبت به کودکان ایرانی بسیار پایین‌تر است. بر اساس این مطالعات انجام‌شده پوشش واکسیناسیون میان کودکان اتباع 90 درصد است درحالی که همان مطالعه پوشش واکسیناسیون را میان کودکان ایرانی 97 درصد نشان می‌دهد.
وجود گروه‌های پرخطر و آسیب‌پذیر در جامعه به دلیل تاخیر در واکسیناسیون
زهرایی تاکید کرد: این آمار واکسیناسیون نشان می‌دهد که در جامعه خودمان گروه‌های پرخطر یا آسیب‌پذیر را نیز داریم که در مقابل بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن، به دلیل اینکه پوشش واکسن‌شان کامل نشده و یا از واکسن پرهیز کرده‌اند، به علت ناآگاهی والدین‌شان، زمینه آسیب‌پذیری در جامعه ما وجود دارد. پس اگر برگردیم به سوال شما، باید گفت که مهم‌ترین راه حفاظت کودکان در مقابل بیماری‌های قابل پیشگیری، این است که پوشش واکسیناسیون را در حداکثر ممکن نگه داریم. 
رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که با توجه به این که در مواجهه با واکسن‌های جدید عده‌ای مقاومت در برابر آن دارند که تحت عنوان واکسن ستیزی از آن یاد می‌شود، اخیرا که دو واکسن جدید روتاویروس و پنوموکوک به برنامه واکسیناسیون کشور اضافه شده است آیا این مقاومت در برابر واکسن دیده می‌شود؟ گفت: باید گفت که از زمانی که اولین واکسن در دنیا تولید شد، مخالفت با واکسن نیز به تدریج شکل گرفت، یعنی با یک موضوع جدید روبرو نیستیم. از طرف دیگر مخالفت با واکسن هم در کشورهای توسعه یافته دیده می‌شود و هم در کشور‌های در حال توسعه و فقیر. در هر کدام از این کشورها دلایل مخالفت متفاوتی وجود دارد. 
او ادامه داد: مثلا در کشورهای توسعه یافته مسائلی مانند نگرانی در زمینه ایمنی و بی‌خطری واکسن و ایجاد محدودیت در آزادی‌های فردی درباره واکسن اجباری مطرح است. در کشورهای در حال توسعه نیز علاوه بر این مسائل، مسائل دیگری از سر ناآگاهی و جهالت به این موضوع دامن می‌زند. دلایلی مانند اینکه «این واکسن برای کاهش جمعیت است» یا «برای عقیم کردن و توطئه است». پس در همه کشورها، چه فقیر و چه غنی، با این مسئله مواجه هستیم. 
زهرایی تصریح کرد: واکسن‌ستیزی یا واکسن‌گریزی اصطلاحاتی هستند که گفته می‌شود، اما از آن به عنوان تأخیر در دریافت واکسن نام می‌بریم که این تأخیر در دریافت واکسن می‌تواند شدت‌های مختلفی داشته باشد. راه مقابله با این موارد این است که برای اینکه آن‌ها را به حداقل ممکن برسانیم، اولاً باید از تبلیغات گمراه‌کننده جلوگیری کرد. ثانیاً باید دستاوردها و فواید برنامه واکسیناسیون را از طریق رسانه‌ها، برای مردم بازگو کرد تا تبلیغات منفی علیه واکسیناسیون، اثر خودش را از دست بدهد و مردم هر چه بیشتر به سمت واکسیناسیون بیایند.