عصر قم - مدیرعامل آبفای استان قم گفت: فاضلاب شهر قم عقب‌افتاده‌ترین زیرساخت را بین کلانشهرها دارد و با این روند 11سال از متوسط کشوری عقب هستیم. فاضلاب‌ منازل در نهرهای آب سطحی رها می‌شود. 21میلیون لیتر پساب تصفیه‌خانه‌ها در کانال‌های کشاورزی تخلیه می‌شود. - اخبار استانها -
به گزارش خبرنگار تسنیم از قم، ایران در بحث شهری 100 درصد تحت پوشش شبکه آب سالم و بهداشتی قرار دارد و سهم پوشش روستایی از شبکه آب سالم و بهداشتی 87 درصد است.
در استان قم به دلیل خشکسالی‌های متعدد و کمی بارش تأمین آب شرب با سختی‌هایی مواجه است، به طوریکه در فصل تابستان افت کیفیت و فشار آب در برخی مناطق استان محسوس است و برخی روستاهای استان هم بعضا با کمبود آب مواجه می‌شوند. 
حجم منابع آبی قابل استفاده در قم 145 میلیون مترمکعب در سال است که 103 میلیون مترمکعب آن از محل سد کوچری پیش‌بینی شده و مابقی از سد 15 خرداد و چاه‌های در اختیار استان تأمین می‌شود. هرچقدر میزان این 145 میلیون مترمکعب کمتر باشد، اختلاط آب بیشتری اتفاق می‌افتد.
باتوجه به اینکه هم‌اکنون این مقدار 145 میلیون مترمکعب به طور کامل تخصیص پیدا نمی‌کند و از طرفی سد 15 خرداد فقط 12 درصد آب دارد، نگرانی‌هایی بابت تأمین آب‌ شرب قم برای امسال و سال‌های آینده وجود دارد.
در مورد شبکه جمع‌آوری فاضلاب هم، شهر قم مشکلات متعددی دارد، به طوریکه شبکه فاضلاب فقط در 42 درصد از شهر قم اجرایی شده است. توسعه شبکه فاضلاب می‌تواند به جلوگیری از ورود پساب خانگی به کانال‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی و مدیریت بهتر این امور کمک کند.
حدود 300 کیلومتر خطوط فرسوده در استان قم وجود دارد و نیاز به اصلاح دارد و هیچ اعتبار عمرانی برای آن وجود ندارد و تنها از منابع داخلی تامین می‌شود. احداث تصفیه‌خانه استان نیز حدود 1500 میلیارد تومان هزینه لازم دارد، اما در بودجه امسال 31 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است که متاسفانه جوابگو نیست!
از این رو درخصوص جزئیات شبکه آبرسانی و تکمیل شبکه فاضلاب و میزان تخصیص اعتبارات در بخش آب و فاضلاب استان با مهدی نظرزاده؛ مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان قم گفت‌وگو کرده‌ایم.
سد 15 خرداد رو به مرگ است
تسنیم: وضعیت کنونی تأمین آب استان و میزان سهم آب شهری و روستایی چقدر است؟
به طور کلی ما چند منبع اصلی آب برای استان داریم که شامل آب سطحی یا زیرزمینی می‌شود. منابع آب سطحی استان از سد 15 خرداد و سرشاخه‌های دز و منابع آب زیرزمینی از چشمه، چاه و قنات در حال بهره‌برداری است.
آب سطحی سد 15 خرداد حجم زیادی ندارد و رفته رفته به یک مجموعه مرده نزدیک می‌شود و نمی‌توان به‌ عنوان‌ یک منبع آبی به آن نگاه کرد. سد کوچه‌ری که از سرشاخه‌های دز گرفته می‌شود هم آب انتقال حوزه به حوزه است و چالش‌های مربوط به خود را دارد. سد کوچه‌ری حجم خوبی دارد اما در شرایط خوب برفی و روان‌آب‌ها می‌تواند پایداری خود را در سال آبی حفظ کند.
هر سال در ابلاغیه‌ای میزان سهم برداشت از منابع آبی در سال‌ آینده را به ما اعلام می‌کنند. حجمی که امسال ابلاغ شده، معادل 103 میلیون مترمکعب در سال است که به میزان سال گذشته است و ما باید با حجم تخصیص داده شده و سایر منابع آبی که ویژه شهر قم است و همچنین روستاهای آن را از طریق مجتمع‌های آب‌رسانی تأمین کنیم. نیاز کل آب استان حدود 145 میلیون مترمکعب در سال است که میزان 103 میلیون مترمکعب آن را آب سطحی و مابقی را از آب‌های زیرزمینی پیش‌بینی کرده‌اند.

از این میزان آبی که می‌آید بخشی مربوط به روستاهای استان قم است که تعدادی از آن‌ها مجتمع‌های آب‌رسانی هستند، ازجمله پروژه 80 روستا که بیشتر مربوط به مجموعه روستاهای بخش کهک، بخش مرکزی قنوات و بخشی از سلفچگان می‌شود. این مناطق درحال استفاده از خط انتقال و آب سرشاخه‌های دز و ترکیب آب سد 15 خرداد هستند. البته در مواقع خشکسالی و کسری آب میزان کمی محدودیت برای روستاها اعمال می‌کنیم. این منبع آبی که از سرشاخه‌های دز می‌آید، به هیچ عنوان صرف بخش کشاورزی نمی‌شود و فقط برای شرب است؛ آب سد 15 خرداد اما گاهی برای کشاورزی استفاده می‌شود.
سرانه مصرف آب برخی روستاهای قم 3 برابر سرانه شهری است
تسنیم: استان قم در بخش روستایی و در زمینه منابع آبی با چه چالش‌هایی روبه‌روست؟
آب روستاهای استان از طریق مجموعه‌های آب‌رسانی تأمین می‌شود. بخشی از این مجموعه‌های آبرسانی مانند جعفرآباد از طریق چاه‌هاست که خط انتقال روستا را انجام‌ می دهند. تعدادی از مجتمع‌های دیگر روستایی مانند قاهان، دستجرد نیز هستند که به دنبال خط انتقال آن هستیم، اما فعلاً در مرحله مطالعه و ارزیابی است و نمایندگان و مسئولان استانی درحال پیگیری‌اند تا این مجتمع‌ها را نیز تعریف کنند.
در بحث روستایی با چند دسته روبه‌رو هستیم؛ تعدادی از روستاها از جمله بیدهن، نویس و صفرآباد تحت پوشش ما نیستند. ما در بخش روستایی معمولا زیر 20 خانوار را تحت پوشش نداریم‌، کمااینکه برخی از این روستاهای بزرگ و پرجمعیت مانند بیدهن و نویس به دنبال این بودند که تحت پوشش ما نباشند‌ و البته آن‌ها منابع آبی خود را دارند، اما مناطقی که تحت پوشش ما هستند دو دسته‌اند.در تعدادی از روستاها باوجود پرهزینه بودن، مجتمع‌های آب‌رسانی ایجاد شده و منابع پایدارتری دارند. تعدادی از روستاها از جمله قاهان و دستجرد نیز منابع آب محلی خود را دارند و در وضعیت آب‌رسانی ناپایداری قرار گرفته‌اند؛ چراکه وابسته به موضوع بارندگی هستند و سطح آب زیرزمینی آن‌ها کم و زیاد می‌شود و چالش ایجاد می‌کند.
آن دسته از روستاهایی که از آب سرشاخه‌های دز استفاده می‌کنند در بحث مدیریت آب بسیار بد مصرف هستند. در حوزه کهک با 6 مرحله در 800 متر پمپاژ آب به روستاها می‌رسد اما با این وجود بدمصرفی اتفاق می‌افتد و متأسفانه قابل تفکیک هم نیست، چراکه در مصارف شرب و غیرشرب خانگی (فضای سبز و باغ) استفاده می‌شود. بخش زیادی از مباحث نیز مربوط به انشعابات غیرمجاز است که شناسایی آن‌ها سخت است.
به همین خاطر سرانه تولید آب در روستاهای ما بسیار بالاست؛ تقربیا سرانه هر نفر در روستا 3 برابر سرانه شهر تولید می‌شود. یک بخشی از آن آب برای دام خانگی مصرف می‌شود مانند جعفرآباد که مجتمع‌های آب‌رسانی ندارد و نمی‌توان مدیریت کرد. این مسائل منجر به بالا رفتن سرانه آب در بخش روستایی می‌شود.
در روستاهایی که دچار مشکل بودیم به این شکل بود که در حد آب‌رسانی سیار معمولی کمک‌رسانی می‌کردیم. کاری که امسال شروع کردیم شناسایی منابع محلی و مطالعات ژئوفیزیک و ژئوالکتریک بود؛ از طریق دستگاه‌هایی مخصوص چاه‌ها را پایش می‌کنیم تا منابع آب زیرزمینی بهتری را شناسایی کنیم.
تمام چشمه‌ها و قنات‌های موجود را نیز ارزیابی می‌کنیم تا به نحوی کف‌شکنی و کف برداری انجام دهیم تا منابع آبی بهتری بهره‌برداری کنیم. نمونه‌ای از این عملیات ژئوفیزیک را در چشمه نعمت‌آباد در بخش مرکزی آغاز کرده ایم تا میزان موجودی آن 2 برابر شود و بتوانیم حجم قطعی آب آن منطقه را تا حدودی کنترل کنیم. 
برای بخشی از روستاها (6 روستای حوزه مرکزی) مجتمعی بنام قیام تعریف شده، ما در حال اجرا و تکمیل این پروژه سنگین هستیم که ان‌شاءالله تا دهه فجر افتتاح می‌شود. در مجموعه روستایی تعطیلی نداریم‌ و مدام در حال رصد و شناسایی ظرفیت‌های منابع زیرزمینی هستیم، منابع آبی خوبی ازجمله خلجستان، دستجرد، سلفچگان و قاهان را شناسایی کرده‌ایم. البته در این الحاق و توسعه‌ها باید محدودیت منابع استان را نیز درنظر بگیریم. امسال مدیریت‌ها کمی بهتر شده و به همین راحتی توسعه و بهره‌برداری اتفاق نمی‌افتد، بنابراین محور توسعه آب است. 
در بخش آب‌رسانی صنعت در نظر داریم با پساب جایگزین کنیم. در این‌باره دو پروژه سنگین داریم تا این اتفاق بیفتد و دست صنایع از آب شرب برداشته شود و این منابع در اختیار مردم قرار بگیرد.
قم؛ آخرین استان در اجرای زیرساخت فاضلاب
تسنیم: طرح احداث فاضلاب قم جزو اولویت‌های عمرانی محسوب می‌شود، چه اقداماتی در این زمینه انجام داده‌اید و در این زمینه چه معضلاتی وجود دارد؟
به اعتقاد بنده مهم‌ترین مشکل استان قم را می‌توان در حوزه زیرساختی فاضلاب دانست. فاضلاب شهر قم در سطح کلانشهرها عقب‌افتاده‌ترین زیرساخت را دارد. در عرصه روستایی نیز فقط دو روستای خورآباد و مشک‌آباد تحت پوشش قرار گرفته است. جمعیت تحت پوشش در شهر قم تقریبا 42 درصد و این رقم در متوسط کشوری 54 درصد و در کلانشهرها بالای 75 درصد است. در سال 92 متوسط کشوری عدد 42 درصد بود و درحال حاضر با ادامه این روند 11 سال از متوسط کشوری عقب هستیم.
در نتیجه تمام سطح شهر قم درخواست مردم برای تأسیسات فاضلاب بسیار بالاست. برخی درخواست‌ها برای مناطق محروم‌تر ازجمله 2، 3، 6 و بخشی از مناطق 1 و 7 است. مشکل این مناطق ویلایی، نبود مجتمع‌سازی است، شاید اگر تراکم کمتری داشت و زمین آن‌ها سطح مناسبی برای جذب داشت با چاه جذبی جوابگو بود.
بنابراین فاضلاب‌ منازل (آب خاکستری) در نهرهای آب سطحی رها می‌شود و وضع نابسامانی را بوجود می‌آورد، زیرا یک خط انتقال آب سطحی که آب فاضلاب مردم در آن جاری است شکل گرفته و معضلاتی را در حوزه آب‌های سطحی ایجاد می‌کند. آن زمانی که بارندگی به آب سطحی تبدیل می‌شود با فاضلاب مخلوط شده و وضعیت نامناسبی را پدید می‌آورد و علاوه بر ایجاد مشکلات بهداشتی، معضل مدیریت آب‌های سطحی را نیز برای شهرداری ایجاد کرده است.
تعدادی از مناطق مانند انسجام، 15 خرداد و بلوار غدیر شروع به تراکم دادن و مرتفع‌سازی کردند و مردم ساکن شدند، ابتدا برای این مناطق 3 چاه جذبی زده شد و درحال حاضر این چاه‌ها اشباع شده‌اند. مناطقی مانند پردیسان چون زیرساخت خط انتقال آن دورتر تعریف شده بود این اجازه را ندادیم که جایی ایجاد شود که فاضلاب نداشته باشد. از سال 91 الی 96 با چاه جذبی پیش رفتند، اما از یک مقطعی دیگر جوابگو نبود در نتیجه فاضلابها و پسابها در محوطه و نهرها رهاسازی شد.
از سال 96 الی 98 در یک طرح ضربتی این فاضلاب رهاشده جمع‌آوری شد. پس از حل مشکل پردیسان با معضل سطح شهر مواجه شدیم و ظرفیت تصفیه‌خانه تقریبا پر شد. ما در سال 99 پس از پیگیرهای فراوان در یک اقدامی بحث تصفیه‌خانه و خط انتقال پردیسان را به تصویب رساندیم و طرح فاضلاب برای این منطقه تعریف شد. طی این سال‌ها اعتبارات محدودی داده شد.
در آخرین سفر رئیس جمهور شهید برای این پروژه 1000 میلیارد تومان معین شد اما متأسفانه بعد از شهادت ایشان محقق نشد. تصفیه‌خانه قم حدود 1500 میلیارد تومان هزینه لازم دارد، اما فعلا 31 میلیارد تومان برای آن پیش‌بینی شده است. البته قرار است این مبلغ به 100 میلیارد تومان افزایش پیدا کند ولی باز هم جوابگو نخواهد بود. باوجود بی‌میلی تصمیم بر این داریم که ساخت تصفیه‌خانه را مرحله به مرحله و واحد به واحد انجام دهیم، زیرا چاره ای جز این نداریم.
از طرفی ما به دنبال جذب سرمایه‌گذار نیز بودیم چراکه اولویت ما بر این‌ بود خط انتقال فاضلاب زودتر نصب شود، بنابراین 21 کیلومتر خط انتقال به‌علاوه تصفیه‌خانه را شروع کردیم. حدود 7 کیلومتر آن را انجام دادیم و 14 کیلومتر باقیمانده را با یکی از سرمایه‌گذاران تعهد کرده‌ایم.
با تمام چالش‌های موجود یک کاری که اتفاق افتاد این بود که خط انتقال پردیسان را با خط انتقال شرق قم یکی کردیم. بنابراین خط انتقال منطقه انسجام و 15 خرداد همزمان با خط انتقال پردیسان اجرا می‌شود. این زمینه برای شروع اجرای فاضلاب در بخش مرتفع انسجام و 15 خرداد (شرق خیابان محتشم کاشانی و بخش غربی شهر قائم) در حال فراهم شدن زیرساخت است البته این پروژه به پول، زمان و حمایت احتیاج دارد.
باتوجه به اینکه هنوز تصفیه‌خانه پردیسان به دلیل کمبود منابع به احداث نرسیده، حدود 1 سال نیم می‌گذرد که تمام طرح و مطالعات آن آماده است و به دنبال منابع پایدار مالی هستیم. مسکن ملی و سایت آیت‌الله رئیسی (560 هکتاری) در حال احداث است و تماما با زیرساخت فاضلاب احداث می‌شود. یک زمانی فاضلاب استان بیشتر جنبه جلوگیری از آلودگی داشت، اما اکنون این مسئله به عنوان یک زیرساخت اصلی شهری مطرح است. زمانی که فاضلاب جمع می‌شود به پساب تبدیل می‌شود و این پساب باید مدیریت شود.
تسنیم: طبق آمار بخشی از هدررفت آب مربوط به خطوط فرسوده است، برای به‌روزرسانی خطوط و اصلاح فرسودگی انشعابات قدیمی چه کارهایی صورت گرفته است؟
حدود 300 کیلومتر خطوط فرسوده در استان قم وجود دارد که درحال اصلاح آن هستیم و در این بین هزینه‌هایی را به اجبار و بدون هیچ درآمدی صرف این مسئله می‌کنیم. باوجود اینکه این هزینه‌ها برای پایداری خدمات انجام می‌شود اما هیچ اعتبار عمرانی برای آن وجود ندارد و از منابع داخلی درحال اجراست.
تمرکز بر استفاده از تولید ملی/ ساخت پمپ‌ اسکروپمپ فاضلاب برای اولین‌بار در قم
تسنیم: شرکت آب و فاضلاب در زمینه پژوهش و فناوری هم ورود کرده است؟
ما در بحث پژوهش و فناوری کارهای کاربردی زیادی انجام داده‌ایم؛ در مقوله بومی‌سازی و سایر موضوعات مبتلابه جدی صنعت حضور پررنگ داریم و پایلوت کشوری هستیم. همچنین برخی همکاران ما در زمینه مباحث علمی، کتاب و مقالات علمی نیز دستی بر قلم دارند. قم در نمونه‌هایی محور بوده و توانسته بومی‌سازی‌ کند. یکی از این نمونه محصولات فناوری پمپ‌های اسکروپمپ فاضلاب است که برای اولین‌بار 3 سال قبل ساخته شد. پمپ‌های مارپیچ ارشمیدسی فاضلاب که طول بلند و حجم زیادی را انجام می‌داد. این پمپ‌ها پیچیدگی‌های خاصی داشت و شرکت‌های بزرگی چندین سال روی ساخت آن کار کردند اما نتوانسته بودند آن‌را تولید کنند. تمام این پمپ‌های ارشمیدسی وارداتی بود ‌و از آلمان، اسپانیا و... وارد می‌شد.
3 سال پیش همکاران ما در قم برای اولین‌بار با یکی از تولیدکنندگان شهرک شکوهیه توانستند در یک کار مشترک همکاری داشته باشند. درحال حاضر این شرکت جزو وندور لیست مشاوران (لیست تولیدکننده کالا یا ارائه‌دهنده خدمات مورد تأیید کارفرمایان) کشور شده است، البته این شرکت هم اکنون به شهرک صنعتی مشهد منتقل شده و کارهای تولید خود را گسترش داده است. تقریبا الان دیگر کسی به فکر واردات این پمپ نیست و هزینه آن یک پنجم قیمت خارجی تمام می‌شود. این محصول خدمات پس از فروش نیز دارد. این یکی از بزرگترین کارهایی بود که در زمینه فناوری انجام پذیرفته است.
یکی از همکاری‌های خوب دیگری که همکاران ما با این شرکت داشتند ساخت لجن‌گیر تحت فشار بود. این محصول به صورت معمولی موجود بود اما تحت فشار بودن آن برای اولین‌بار در قالب یک پروژه تحقیقاتی انجام شد. این یک کار جدید بود که ما قبول کردیم، چراکه مهندسی معکوس نبود و طبق مستندات، عملکرد و نمونه‌های خارجی ساخته شد.
این محصول اسم ساده‌ای دارد، اما بواسطه قرار گرفتن در مدار تحت فشار و خود تمیزکن پیچیدگی‌های خاصی داشت که پس از یک سال با همکاری شرکت‌های مختلف انجام شد، البته هنوز به تولید انبوه نرسیده است. ما 2 سال است که از این محصول در دستگاه فاضلاب استفاده می‌کنیم و می‌توان با اطمینان خاطر گفت مشابه نمونه خارجی شرکت هوبر کار می‌کند.
حل 33کیلومتر از مشکلات شبکه فاضلاب قم
از دیگر کارهای اجرایی خوبی که انجام شده و حدود 3 سال است که شروع کرده‌ایم، بحث اصلاح شبکه‌های فاضلاب به روش پایپینگ یا لوله‌رانی و لوله‌شکافی بوده است که برای تخریب کمتر در مکان‌های محدود، کوچه‌های باریک و زمین‌های ریزشی انجام می‌شود. 3 سال قبل با همکاری دو شرکت این محصول از روی شکل و فیلم آموزشی در یوتیوپ الگوسازی، ساخته و بومی‌سازی شد.
در این مدت حدود 33 کیلومتر از مشکلات شبکه فاضلاب قم برطرف شد. دستور مدیرعامل آب فاضلاب کشور این بود که استان‌های بزرگ مبتلابه نیز از این ظرفیت، روش و خدمات استفاده کنند. در روش میله رادیش یکی از شرکت‌ها را مورد حمایت قرار دادیم و خود دستگاه و میله تقریبا به تولید رسیده است. ان‌شاالله ظرف دوماه آینده آغاز به کار آزمایشی آن‌را شروع می‌کنیم.
موضوع دیگری که دنبال آن هستیم بحث لجن تصفیه‌خانه فاضلاب است. لجنی که می‌تواند به عنوان یک منبع درآمد و جلوگیری از خروج ارز باشد و بتوان در حوزه‌های مختلف از آن استفاده کرد، مشهد درحال تولید کود ترکیبی از فاضلاب است. ما یک کاری را با همکاری معاونت علمی ریاست‌جمهوری شروع کرده‌ایم و پایلوت کشوری هستیم تا بتوانیم این لجن را برای ارتقای کیفیت خود آن و روش‌های مختلف استفاده به‌کارگیری کنیم؛ برای مثال می‌توان به فرآیند پیرولیز لجن اشاره کرد که در حقیقت مانند پالایشگاه نفت خام عمل می‌کند.
لجن‌ موجود به دو بخش مایع و جامد تقسیم می‌شود که بخش جامد آن کربن و بخش مایع آن سوخت بیودیزل می‌شود. این دو بخش مورد استفاده‌های زیادی قرار می‌گیرد؛ ازجمله تولید کود شیمیایی، سوخت گازوئیلی و همچنین استخراج اسیتی‌اومیک و فسفر که به عنوان منبع غنی می‌توان استفاده کرد. بواسطه اینکه سوخت در ایران ارزان است توجیه اقتصادی ندارد. این کارهایی است که تهران تقریبا تا حد صنعتی آن‌را انجام داده و ما با اجرای یک مطالعه جامع به تولید کمپوست، کود و... پرداخته‌ایم. 
تسنیم: وضعیت تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب استان به چه صورت است؟
در حوزه آب دو تصفیه‌خانه فعال در استان قم وجود دارد؛ یک تصفیه‌خانه آب قدیم است که همکاران ما درحال بهره‌برداری هستند و در شرایط مطلوبی قرار دارد. تصفیه‌خانه جدید آب قم نیز چند سالی است که شرکت آب منطقه‌ای از محل اعتبارات توسعه اسلامی ساخته بود و در وضعیت پیشرفته‌تری قرار دارد. یکی از بخش‌های تصفیه‌خانه جدید میزان جلبک تصفیه‌خانه را بسیار کم می‌کند. بنابراین ما در مقوله تصفیه آب مشکلی نداریم.
18 میلیون مترمکعب از 39 میلیون مترمکعب پساب تصفیه‌خانه‌های موجود به شهرداری، اداره کل منابع طبیعی و صنعت واگذار می‌شود.
در بحث تصفیه‌خانه فاضلاب همانطور که گفته شد، موضوع متفاوت است. درمجموع 3 تصفیه‌خانه فاضلاب در استان وجود دارد که نزدیک ظرفیت حداکثری مشغول به کار هستند. البته طراحی ساخت تصفیه‌خانه چهارم انجام شده و همه چیز آماده است، فقط منتظر تأمین منابع مالی پایدار هستیم تا با جدیت شروع به ساخت کنیم و به یک بازه زمانی 4 ساله نیاز دارد.
اکنون کیفیت کار تصفیه‌خانه‌های موجود بد نیست، شهرداری بخشی از پساب (حدود 90 لیتر در ثانیه) را در آبیاری بیرون از شهر استفاده می‌کند. بخشی از آن مربوط به صنعت است که درحال اجرا و آماده‌سازی‌ است. تقریبا دو سال است که مشغول احداث تصفیه‌خانه هستیم تا به محور قدیم قم_تهران برده شود تا صنایع این منطقه برای مصارف غیرشرب استفاده کنند. یک پروژه خط انتقال دیگری در دست اجرا داریم که در انتظار تحویل زمین آن هستیم و این مربوط به سلفچگان_نیزار و شرکت‌های فولادی و صنایع آن منطقه است.

اجرای 1070کیلومتر شبکه فاضلاب/ نیاز به 1045کیلومتر شبکه تا افق 1415
تسنیم: وضعیت تأسیسات فاضلاب شهر قم چگونه است؟
جمع‌آوری و دفع بهداشتی فاضلاب جزو ضروری‌ترین زیرساخت‌های شهری و یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی محسوب می‌شود. از مهمترین اهداف بخش آب و فاضلاب در برنامه ششم توسعه ساماندهی، جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، توسعه، باز چرخانی و استفاده از پساب با کیفیتی مناسب با نوع مصرف بود. حدود 1070 کیلومتر شبکه فاضلاب و احداث 4 باب تصفیه خانه با ظرفیت 120 هزار مترمکعب در شبانه‌روز برای 42 درصد از جمعیت تحت پوشش اجرا شد.
به 1045 کیلومتر شبکه و خطوط انتقال و تصفیه‌خانه فاضلاب با ظرفیت 250 هزار مترمکعب در شبانه‌روز برای افق 1415 و پیش‌بینی 1.6 میلیون نفر نیاز داریم. 18 میلیون مترمکعب از 39 میلیون مترمکعب پساب تصفیه‌خانه‌های موجود به شهرداری، اداره کل منابع طبیعی و صنعت واگذار می‌شود. درحال حاضر حق امتیاز بهره‌برداری از پساب 13 میلیون مترمکعب پساب از طریق واگذاری فاضلاب خام پردیسان به سرمایه‌گذار واگذار می‌شود.
نخلیه 21میلیون مترمکعب پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در کانال‌های کشاورزی
تسنیم: ساماندهی پساب در شهر قم به چه شکل انجام می‌شود؟
تا پایان سال 1401 میزان تولید پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهر قم حدود 39 میلیون مترمکعب در سال بوده است. 18 میلیون آن تاکنون واگذار شده که این رقم به تفکیک شهرداری 4.5 میلیون مترمکعب، اداره‌کل منابع طبیعی 3.5 میلیون مترمکعب و صنعت 10 میلیون مترمکعب بوده است. مابقی در کانال کشاورزی تخلیه می‌شود که ساماندهی آن بر عهده شرکت آب منطقه‌ای است.
قرارداد واگذاری 13.4 میلیون مترمکعب فاضلاب خام پردیسان نیز درحال انعقاد است و واگذاری فاضلاب خام در تمام نقاط شهر نیز در دستور کار است. حدود 400 مترمکعب در شبانه‌روز فاضلاب خام به دانشگاه قم واگذار شده است که با احداث تصفیه‌خانه محلی، پساب آن برای آبیاری قضای سبز دانشگاه استفاده می‌شود. واگذاری پساب به کشاورزی غیر مثمر به کشت چوب نیز در دستور کار است.
مصاحبه از اسما صادقی
انتهای پیام/