بزرگنمايي:

عصر قم - هادی سروش استاد حوزه علمیه و دین پژوه پیش از ظهر پنجشنبه 20 دی 1403 در آیین سالگرد درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی و مراسم افتتاحیه بیمارستان آیت الله هاشمی رفسنجانی (مرکز جامع سرطان) که با حضور رئیس جمهور و جمعی از شخصیت‌های سیاسی و همچنین خانواده آیت الله هاشمی رفسنجانی برگزار شد، با گرامیداشت یاد و خاطره آیت الله هاشمی رفسنجانی، او را شخصیتی بی‌نظیر و نام آشنایی عنوان کرد که از مرزهای جغرافیایی کشور عبور کرده و علاوه بر این‌که یک شخصیت دینی بود به یک شخصیت جهانی نیز تبدیل شد.
وی با اشاره به برخی شاخصه‌ها و ویژگی‌های آیت الله هاشمی رفسنجانی گفت: آقای هاشمی رفسنجانی یک سیاستمدار دینی واقع نگر و جامع بود.
سروش تصریح کرد؛ معیار فکری او برگرفته از حدیثی بود که از استاد خود امام خمینی فرا گرفته بود که چنین روایت شده ؛ خدا دوست دارد همانطوریکه مردم به احکام احترام میگذارند ، از آزادی های خود هم استفاده کنند. و بعد آقای هاشمی از امام به عنوان مجتخد سطح بالا و فیلسوف به تمام معنا یاد میکند و از ایشان نقل میکند که امام راحل فرمودند ؛ ما نمی‌توانیم بیشتر از خدا و پیامبر خدا مسلمان باشیم. استاد مطهری در آثارش دارد ؛ اگر میبینید برخی حاکمان مستبدِدینی در مسائل دینی سخت گیری میکنند بخاطر سلب آزادی از مردم است ! همانطوریکا در دربار برخی شاهان ساسانی علماء افراطی یهود و نصارا وارد شدند و خروجی آن ادعای خدایی آن شاهان بود و با چیزی کمتر از سجده مردم در برابرشان راضی نبودند!
سروش در بخش دیگری از سخنانش با مبارزات قبل از انقلاب و مجاهدات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی پرداخت و گفت : آقای هاشمی در ابتدای طلیعه نهضت انقلاب اسلامی وارد مبارزه شد چون نمیخواست ولایت جائر را بپذیرد و ملاک او صحیحه اسحاق ابن عمار بود که در کافی نقل شده و در آن آمده ؛ "خدا به پیامبری از پیامبران که در عصر یک حاکم ظالم بود وحی فرستاد که برو به این حاکم ستمگر بگو ؛ اگر در تقدیر برای تو پادشاهی است برای این نیست که جان مردم رو بگیری و اموالشان را غارت کنی، إِنَّنِی لَمْ أَسْتَعْمِلْکَ عَلَى سَفْکِ الدِّمَاءِ وَاتِّخَاذِ الْأَمْوَالِ وإِنَّمَا اسْتَعْمَلْتُکَ لِتَکُفَّ عَنِّی أَصْوَاتَ الْمَظْلُومِینَ ؛ بلکه ملاک این بود که صدای ناله مظلومی از کشورتو به ملکوت نرسد!"
وی گفت: برخی می‌گویند تفکری که مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی داشتند بعد از انقلاب تغییر کرد ! در حالی که این چنین نیست و زمانی که ما به فعالیت‌های او در زمان پیروزی انقلاب اسلامی و همچنین حیات امام خمینی نگاه می‌کنیم او را همچنان مبارز می‌دانیم؛ مبارزه او بعد از انقلاب برای صیانت از حقوق مردم و آرامش و رشد زندگی مردم بود.
این استاد فقه و فلسفه حوزه علمیه با بیان این‌که تئوری ضرورت زندگی آرام و پر رونق از نهج البلاغه استفاده میشود گفت : امیرالمومنین (ع) صریحا به مالک نوشت ؛ "مالک اگر میخواهی در روزهای بحران و حوادث تلخ ، مردم در میدان باشند باید آنان را از زندگی مناسب شان بهرمند کنی؛ فربماحدث من اللامور .. فان العمران محتمل ماحملته"
سروش با جمله «هاشمی رفسنجانی مرد عمل بود»، عنوان کرد: همه حرف آقای هاشمی این بود که مردم می‌خواهند زندگی کنند و تحریم نعمت نیست ولی برخی تحریم را به اسم اسلام و مقاومت به خورد مردم می‌دهند. او دوست داشت مردم یک زندگی آرام داشته باشند و گناه بزرگ او از دیدگاه مخالفانش این بود که مردم را درک برای زندگی مردم برنامه‌ریزی و تلاش کرد. 
وی گفت:از نظر من به عنوان دانش آموخته حوزه، آقای هاشمی رفسنجانی مصداق آیه شریفه «وَکاین من نبی قاتل معه ربیون کثیرفما وهنوا لما اصابهم فی سبیل الله و ماضعفوا و مااستکانوا والله یحب الصابرین» (آل عمران 146) بود.
سروش محلاتی ادامه داد: درباره اخلاص مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی دو شخصیت بزرگ یعنی استاد مطهری و مرحوم آیت الله آقا مجتبی تهرانی شهادت به خلوص و رعایت موازین اخلاق داده‌اند وشهادت این دو بزرگوار در دیندار بودند و اخلاص هاشمی رفسنجانی کافی است. 
هاشمی رفسنجانی با همه فشارهایی که مانند سنگ آسیاب او را له می‌کرد، هیچگاه نه احساس ضعف کرد "ماضعفوا" و نه ازصحنه بیرون نرفت و مصداق "ما استکانوا" بود.
هاشمی رفسنجانی تفکری را در جامعه باطل کرد که بر اساس تفسیرنادرست اصل 56 قانون اساسی به "ابرقدرتها" معنا کردند! اینجا بود که هاشمی گفت:حالا راحت میمیرم"
امیدوارم مشعل روشن هاشمی رفسنجانی در کشور ما و جهان اسلام همواره روشن بماند.