عصر قم - مهر / معاون اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه امسال نسبت به سال گذشته، روند روزهای آلوده افزایشی بوده است، دلایل اصلی عدم تحقق مطلوب قانون هوای پاک را تشریح کرد.
آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی در کلان‌شهرهای جهان، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، محسوب می‌شود. این معضل که ناشی از افزایش بی‌رویه آلاینده‌های ناشی از وسایل نقلیه، صنایع، نیروگاه‌ها و سایر منابع آلاینده است، تهدیدی جدی برای سلامت انسان و محیط زیست به شمار می‌رود.
در شهرهایی مانند تهران، که با رشد سریع جمعیت و گسترش استفاده از خودروهای شخصی مواجه هستند، آلودگی هوا به یک بحران مداوم تبدیل شده است.
در چنین شرایطی، اجرای قوانین و سیاست‌های زیست‌محیطی، از جمله قانون هوای پاک، نقش حیاتی در کنترل و کاهش آلودگی هوا ایفا می‌کند. این قانون با هدف کاهش آلاینده‌ها، کنترل منابع تولید آلودگی و توسعه حمل‌ونقل عمومی، تصویب شده است. یکی از مهم‌ترین راهکارهای کاهش آلودگی هوا، کاهش استفاده از خودروهای شخصی و گسترش حمل‌ونقل عمومی پاک و پایدار است
علاوه بر اقدامات دولتی، مشارکت و همکاری مردم در کاهش آلودگی هوا نیز بسیار حائز اهمیت است. کاهش استفاده از خودروهای تک‌سرنشین، استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی، بهره‌گیری از دوچرخه برای مسیرهای کوتاه و تغییر الگوهای مصرف انرژی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود کیفیت هوا کمک کند.

هفته هوای پاک، نمادی از اهمیت حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا است
زهره عبادتی، معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران، در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص اهمیت هفته هوای پاک و اهداف آن گفت: هفته هوای پاک در واقع با توجه به اهمیتی که حفظ محیط زیست و داشتن هوای سالم برای همه ما دارد، در ایران یک هفته را تحت عنوان هفته هوای پاک اختصاص داده‌اند. معمولاً در این هفته یک سری اقدامات نمادین برای نشان دادن اهمیت حفظ هوای پاک و از بین بردن آلودگی هوا انجام می‌شود.
وی افزود: امسال شعار ملی که بابت هفته هوای پاک در نظر گرفته‌اند، " alt="عصر قم" width="100%" />

توسعه انرژی‌های تجدید پذیر راهکار اساسی برای کاهش آلودگی هوا است
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران، با اشاره به اهمیت توسعه انرژی‌های تجدید پذیر در کشور، اظهار داشت: خوشبختانه در قانون هوای پاک که این روزها مورد توجه ویژه قرار گرفته، یک ماده قانونی مستقل وجود دارد که وزارت نیرو را موظف می‌کند بخشی از برق کشور را از منابع انرژی تجدید پذیر تأمین کند. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است، اما تاکنون به آن کم‌توجهی شده است.
وی افزود: در حال حاضر، دولت جدید با عزمی جدی در مسیر توسعه انرژی‌های تجدید پذیر گام برداشته است. این مسئله نه تنها به تأمین انرژی پایدار کمک می‌کند، بلکه موجب کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی نیز خواهد شد.
عبادتی در ادامه تأکید کرد: یکی از مشکلات اساسی در زمینه آلودگی هوا، استفاده از سوخت‌های سنگین مانند مازوت و گازوئیل است. توسعه انرژی‌های تجدید پذیر می‌تواند این مشکل را تا حد زیادی برطرف کند. با جایگزینی انرژی‌های پاک به جای سوخت‌های فسیلی، می‌توان از آلودگی ناشی از این سوخت‌ها جلوگیری کرد و گامی مهم در راستای بهبود کیفیت هوا برداشت.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران ابراز امیدواری کرد که تمام دستگاه‌های مسئول با تلاش مضاعف، روند توسعه انرژی‌های تجدید پذیر را سرعت ببخشند.
وی افزود: اگر این مسیر به‌درستی دنبال شود، می‌توانیم مانند بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته دنیا، سهم انرژی‌های تجدید پذیر را در کشورمان افزایش دهیم و در نتیجه، استفاده از سوخت‌های فسیلی و آلودگی ناشی از آن را کاهش دهیم.
افزایش آلودگی هوای تهران و تشکیل 12 کارگروه شرایط اضطرار در سال جاری
عبادتی در خصوص وضعیت کنونی کیفیت هوا در کشور اظهار داشت: متأسفانه شاخص‌های کیفیت هوا در استان تهران طی چند سال اخیر بهبود نیافته است. امسال نیز نسبت به سال گذشته، روند روزهای آلوده افزایشی بوده که این مسئله در بلندمدت می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد.
وی تأکید کرد: اگر توجه جدی‌تری به بحث انرژی‌های تجدید پذیر شود، مشکلات ناشی از مصرف سوخت‌های غیراستاندارد و سوخت‌های فسیلی در واحدهای صنعتی و نیروگاه‌ها تا حد زیادی کاهش می‌یابد. این اقدام می‌تواند منجر به کاهش آلودگی هوا شود.
معاون محیط زیست انسانی استان تهران همچنین اعلام کرد: در سال جاری تاکنون 12 کارگروه شرایط اضطرار تشکیل شده است. این امر نشان می‌دهد که در فصل پاییز و زمستان، روزهای آلوده قابل توجهی را تجربه کرده‌ایم که نیازمند تشکیل این کارگروه‌ها بوده است.
این مقام مسئول در ادامه به مصوبات این کارگروه‌ها اشاره کرد و توضیح داد: این مصوبات به عنوان کانون اضطراری شرایط آلودگی هوا بر اساس ماده 3 قانون هوای پاک لازم‌الاجرا هستند. در صورتی که هر دستگاه یا نهادی که برای آن این مصوبات در نظر گرفته شده، از اجرای آنها تخطی کند، این مسئله جرم‌انگاری شده و در صورت شناسایی، برخورد قانونی با بخش‌های متخلف انجام خواهد شد.
خودروهای فرسوده، چالش بزرگ آلودگی هوای تهران
وی در خصوص بزرگ‌ترین چالش‌ها در مقابله با آلودگی هوا اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که ما در مقابله با آلودگی هوا با آن مواجه هستیم، موضوع خودروهای فرسوده است.
عبادتی با اشاره به روند کند اسقاط خودروهای فرسوده در سال‌های اخیر گفت: متأسفانه طی چند سال اخیر، روند اسقاط و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده بسیار کند بوده است. میزان ورودی خودروهای جدید به چرخه حمل‌ونقل بسیار بیشتر از خروجی خودروهای فرسوده بوده و این موضوع باعث انباشت تعداد قابل توجهی از خودروهای فرسوده، به‌ویژه در استان تهران، شده است.
معاون محیط زیست انسانی استان تهران در ادامه افزود: در حال حاضر، حدود 50 درصد خودروهای سواری فرسوده هستند و حتماً باید از رده خارج شوند. خوشبختانه سال گذشته با تصویب آئین‌نامه اجرایی ماده 10 قانون ساماندهی خودرو، تکلیف اسقاط خودرو مشخص شد و این مسئولیت به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار شد.
وی با تأکید بر لزوم تسریع در روند اسقاط خودروهای فرسوده بیان کرد: پیگیری‌های خوبی از سوی وزارت صمت در این زمینه در حال انجام است، هرچند که این روند هنوز به سطح قانع‌کننده‌ای برای خروج خودروهای فرسوده نرسیده است. با این حال، در مقایسه با گذشته که روند اسقاط بسیار کند بود، اکنون افزایش محسوسی داشته‌ایم.
عبادتی خاطرنشان کرد: امیدواریم این روند همچنان افزایشی باشد و دستگاه‌های مسئول در این حوزه کمک کنند تا خودروهای فرسوده هرچه سریع‌تر از رده خارج شوند. این موضوع چالش بزرگی در بحث آلودگی هوا محسوب می‌شود، چراکه در کلان‌شهری مانند تهران، 60 درصد سهم آلودگی هوا مربوط به منابع متحرک است. بنابراین، خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل‌ونقل می‌تواند نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوای پایتخت داشته باشد.
کمبود منابع اعتباری؛ چالش جدی اجرای قانون هوای پاک در تهران
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران، با اشاره به چالش‌های اجرای قانون هوای پاک اعلام کرد: کمبود منابع اعتباری یکی از دلایل اصلی عدم تحقق عملکرد و خروجی مطلوب این قانون است.
وی این خصوص گفت: یکی دیگر از چالش‌های خیلی جدی که باعث شده قانون هوای پاک عملکرد و خروجی لازم را نداشته باشد، مسئله منابع اعتباری است. متأسفانه، منابع اعتباری مشخص و قابل توجهی برای حل مشکل آلودگی هوا در نظر گرفته نشده است و بسیاری از دستگاه‌ها به دلیل عدم تأمین اعتبار برای انجام وظایفشان در اجرای این قانون با مشکل مواجه شده‌اند.
عبادتی تأکید کرد: این مسئله بسیار جدی است و از مجلس شورای اسلامی و دولت انتظار می‌رود که منابع مشخصی را برای تسریع در روند کاهش آلودگی هوا در نظر بگیرند. لازم است که دولت و مجلس به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند و منابع مالی کافی را برای اجرای برنامه‌های کاهش آلودگی هوا تأمین کنند تا بتوانیم روند فعلی را متوقف کرده و میزان آلودگی هوا را کاهش دهیم.
این مقام مسئول تصریح کرد: اجرای قانون هوای پاک نیازمند تأمین اعتبارات کافی و حمایت عملی از سوی نهادهای ذی‌ربط است و بدون این منابع مالی، اقدامات در راستای کاهش آلودگی هوا با موانع جدی مواجه خواهد شد.
نقش کلیدی مردم در کاهش آلودگی هوا؛ تأکید بر کاهش استفاده از خودروهای شخصی
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران، بر اهمیت مشارکت مردم در کاهش آلودگی هوا تأکید کرد و اظهار داشت: هیچ اقدام جدی و عملیاتی در این زمینه بدون همکاری شهروندان به نتیجه نخواهد رسید.
وی در این خصوص گفت: قطعاً هیچ اتفاق جدی و عملیاتی در کاهش آلودگی هوا رخ نخواهد داد مگر با کمک و مشارکت مردم. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که شهروندان می‌توانند در این زمینه انجام دهند، کاهش استفاده از خودروهای تک‌سرنشین است.
عبادتی با اشاره به لزوم توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی توسط شهرداری‌ها، افزود: برای اینکه مردم بتوانند کمتر از خودروهای شخصی استفاده کنند، شهرداری‌ها نیز باید زیرساخت‌های لازم را برای حمل‌ونقل عمومی توسعه دهند. این توسعه باید به‌گونه‌ای باشد که امکان جابجایی تعداد کافی مسافر در سطح شهر فراهم شود تا شهروندان به‌راحتی بتوانند از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند.
وی همچنین به دیگر روش‌های کاهش آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: استفاده از حمل‌ونقل پاک، مانند دوچرخه برای مسیرهای کوتاه، از دیگر اقداماتی است که شهروندان می‌توانند در زندگی روزمره خود لحاظ کنند. این موارد در صورت اجرای صحیح و فرهنگ‌سازی مناسب، می‌تواند سهم قابل‌توجهی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان تهران با تأکید بر نقش فرهنگ‌سازی در ایجاد تغییرات مثبت در رفتارهای شهروندان، خاطرنشان کرد: آگاهی‌بخشی و تشویق مردم به استفاده کمتر از خودروهای شخصی و روی‌آوردن به روش‌های حمل‌ونقل پایدار، تأثیر چشمگیری در کاهش آلاینده‌های هوا خواهد داشت.