بزرگنمايي:

عصر قم - انتخاب / بررسی توزیع سواد در خانوارهای ایرانی نیز نشان می‌دهد 9.2 درصد مردم بی‌سوادند و 2.2 درصد هم سواد خواندن و نوشتن دارند؛ 21 درصد مردم در تحصیلات ابتدایی مانده‌اند ولی 43.6 درصد راهنمایی و متوسطه را به پایان رسانده‌اند؛ 24.6 درصد از اعضای خانوارهای شهری تحصیلات دانشگاهی دارند. 
 گزارش بانک مرکزی از وضعیت درآمد و هزینه خانواده‌های شهری ایرانی در سال گذشته نشان می‌دهد آنها در برابر 340 میلیون تومان هزینه، تنها 334 میلیون تومان درآمد داشته‌اند.
بانک مرکزی گزارشی از وضعیت درآمد و هزینه خانواده‌های ایرانی را در سال گذشته منتشر کرد که بر اساس آن متوسط هزینه ناخالص سالانه خانوار شهری بیش از 340.5 میلیون تومان و در هر ماه 28 میلیون و 400 هزار تومان بوده که نسبت به سال قبل از آن (1401) رشد 48.3 درصدی داشته است.
متوسط بُعد هر خانوار شهری هم در این گزارش 3.29 نفر در نظر گرفته شده است.

ایرانی‌ها پارسال چه قدر هزینه داشته‌اند؟
بیشترین هزینه خانواده‌های ایرانی به بخش مسکن با متوسط 34.7 درصد و پس از آن به مواد غذایی و خورد و خوراک خانوار با 29.9 درصد اختصاص داشته که در مقایسه با 1401 سبد هزینه‌های خانوار 44 درصد بزرگتر شده است.
7.8 درصد از رشد هزینه‌های خانواده‌های ایرانی به انواع گوشت مختص بوده است.
خانوارهای ایرانی سال گذشته به طور متوسط 13 میلیون و 200 هزار تومان هزینه پوشاک و کفش کرده‌اند که نسبت به هزینه‌های پوشاک و کفش در سال 1401، رشد 48.1 درصد داشته است. این بخش از هزینه‌ها، 3.9 درصد از کل سبد هزینه‌ای خانوار محسوب می‌شود.
شهرنشینان ایرانی پارسال 118 میلیون و 200 هزار تومان برای بخش مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها هزینه کرده بودند که هم 34.7 درصد از کل سبد هزینه‌ها را شامل می‌شد و هم اینکه نست به سال قبل از آن (1401) رشد 46.9 درصدی داشت.
خانوارهای شهری در سال گذشته در حالی 4.9 درصد از سبد هزینه‌شان را بهداشت و درمان در بر گرفته بود که نسبت به سال قبل از آن (1401) افزایش 50.8 درصدی در هزینه‌ها داشته است.
اگرچه تنها 1.3 درصد از سبد هزینه‌ای خانوارها در سال گذشته به تفریح و امور فرهنگی اختصاص داشت اما رشد هزینه‌های این بخش در مقایسه با سال قبل از آن (1401) معادل 77.3 درصد رشد نشان می‌دهد.
درآمد ناتراز خانواده‌های ایرانی در سال 1402
در سال گذشته خانواده‌های شهری ایرانی به طور متوسط 334 میلیون و 700 هزار تومان درآمد اعم از پولی و غیر پولی (درآمد غیر پولی به درآمدی که از محل اجاره ندادن به جیب مالکان مسکن ریخته می‌شود و نیز تولید کالای کشاورزی و غیر کشاورزی برای مصرف در خانواده گفته می‌شود) بوده است که ماهانه 27 میلیون و 900 هزار تومان برآورد می‌شود. 68.5 درصد درآمدها پولی و 31.5 درصد را غیر پولی تشکیل می‌داده است.
درآمدهای خانواده‌ها در سال 1402 نسبت به 1401 معادل 47.4 درصد افزایش داشته است.
کمترین میزان رشد درآمد به حقوق‌بگیران بخش دولتی با افزایش 36.8 درصدی و بیشترین میزان رشد درآمد خانواده‌ها در سال 1402 به فروش کالاهای دست دوم با 52.6 درصد نسبت به سال 1401 اختصاص داشته است.
همچنین 77.8 درصد از درآمدهای غیر پولی به رشد درآمد خانوارهای غیر مستأجر (مالکانی که اجاره مسکن نمی‌دهند) برمی‌گردد که درآمد حاصل از این بخش به جیب آنها رفته است.
10 درصد خانوارهای ایرانی 5 نفره‌اند
در این گزارش مشخص شده که 6.1 درصد خانوارهای ایرانی یک نفره، 22.9 درصد دو نفره، 28.3 درصد سه نفره، 28.2 درصد چهار نفره، 10.1 درصد 5 نفره، 28 درصد 6 نفره، یک درصد 7 نفره، 3 دهم درصد 8 نفره، 2 دهم درصد 9 نفره و یک دهم درصد 10 نفره و بیشتر هستند.
جامعه سالمند/ ردپای دهه شصتی‌ها در سنین بالا
در سال گذشته توزیع افراد خانوارهای شهری بر اساس گروه‌های سنی به صورت زیر بوده است:
کمتر از یک سال، 4 دهم درصد
یک تا 5 سال، 4.7 درصد
6 تا 10 سال، 6.8 درصد
11 تا 15 سال، 7.1 درصد
16 تا 20 سال، 6.6 درصد
21 تا 30 سال، 12.7 درصد
31 تا 40 سال، 16.7 درصد
41 تا 50 سال، 15.1 درصد
51 به بالا، 29.9 درصد
9 درصد ایرانی‌ها بی‌سوادند
بررسی توزیع سواد در خانوارهای ایرانی نیز نشان می‌دهد 9.2 درصد مردم بی‌سوادند و 2.2 درصد هم سواد خواندن و نوشتن دارند؛ 21 درصد مردم در تحصیلات ابتدایی مانده‌اند ولی 43.6 درصد راهنمایی و متوسطه را به پایان رسانده‌اند؛ 24.6 درصد از اعضای خانوارهای شهری تحصیلات دانشگاهی دارند.
وضعیت اشتغال خانوارها/ یک‌پنجم ایرانی‌ها محصلند، یک‌چهارم خانه‌دار
در گزارش بانک مرکزی، نتایج بررسی اشتغال اعضای خانواده‌های شهری حاکی است که 32 درصد افراد 6 ساله و بالاتر شاغلند، 3.6 درصد بیکار، 14.5 درصد «درآمد بدون کار» دارند، 20.1 درصد محصلند، 26.2 درصد خانه‌دارند و 3.6 درصد متعلق به سایر گروه‌ها هستند.
همچنین در 25.5 درصد خانوارهای ایرانی فرد شاغلی وجود ندارد، در 53.7 درصد خانواده‌ها نیز یک نفر شاغل است؛ در 16.8 درصد خانوارها دو نفر شاغلند، در 4 درصد از خاناده‌ها نیز 3 نفر یا بیشتر شغل دارند.
مشاغل خدماتی در صدر جدول اشتغال
3.8 درصد اعضای خانواده‌های ایرانی در بخش کشاورزی (و مشاغل وابسته ومشابه) فعالیت می‌کنند؛ این در حالی است که 18.5 درصد در بخش صنعت و معدن، 6 دهم درصد در بخش آب، برق و گاز، 12.9 درصد در بخش ساختمان، 24.9 درصد در بخش خرده و عمده‌فروشی، رستوران و هتلداری فعالند.
همچنین 12.2 درصد در حوزه حمل و نقل و ارتباطات مشغول به کارند، 7.7 درصد در بخش خدمات مالی، حقوقی، بیمه و ملکی و 19.4 درصد در بخش خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی اشتغال دارند.
چند درصد خانواده‌های ایرانی مستأجرند؟
بررسی نحوه تصرف محل سکونت خانوارهای ایرانی در سال گذشته نشان می‌دهد 64.2 درصد خانوارهای ایرانی مالک هستند و در مساکن شخصی به سر می‌برند؛ این در حالی است که 26.1 درصد از آنها در مسکن استیجاری زندگی می‌کنند.
3 دهم درصد از خانوارها در «مسکن به ازای خدمت (سرایداری)» روزگار می‌گذرانند و 9.4 درصد هم در مسکن رایگان سکونت داشته‌اند.
رکورد بی‌نظیر مردم ایران در دسترسی خانوارها به آب لوله‌کشی و برق
بررسی خانوارهای ایرانی نشان می‌دهد در سال گذشته 99.6 درصد خانواده‌ها به آب لوله‌کشی دسترسی داشته‌اند؛ 100 مردم برق داشته‌اند و 96.7 درصد هم از گاز شهری بهره می‌برده‌اند.
66.1 درصد مردم به سیستم فاضلاب شهری دسترسی دارند؛ 99.4 درصد خانه‌آشپزخانه و 99.9 درصد حمام دارند. ضریب دسترسی به اینترنت هم 87 درصد است و 86.8 درصد افراد در شبکه‌های اجتماعی حاضرند.
56.4 درصد خانواده‌های ایرانی خودروی شخصی و 17.2 درصد موتورسیکلت دارند در 98.9 درصد خانه‌ها تلویزیون و 35.3 درصد دستگاه رایانه قرار دارد.
ضریب نفوذ وسایل رفاه خانواده‌ها نیز به شرح زیر است:
یخچال و فریزی 99.8 درصد
اجاق گاز 99.9 درصد
جاروبرقی 95.7 درصد
ماشین لباسشویی 92.6 درصد
تلفن همراه 99.2 درصد