عصر قم - - مهدی بخشی سورکی: استان قم در دوره رژیم پهلوی همواره مورد غضب حاکمان بوده و رشد و توسعه این شهر در آن روزگار هیچ گاه در شأن و جایگاه ام القرای جهان اسلام نبوده است.
پس از انقلاب اسلامی، قم به دلیل وجود بارگاه حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و حوزه‌های علمیه و از آنجا که این شهر خاستگاه انقلاب اسلامی بوده، مرکزیت یافت و با تبدیل شدن به استان، به سرعت مسیر توسعه و پیشرفت در بخش‌های مختلف را در پیش گرفت.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
رفته رفته شمار زیادی از طلاب علوم دینی از شهرهای مختلف کشور و حتی از ملیت‌های دیگر برای تحصیل در حوزه علمیه به این شهر مهاجرت کردند و امروز جمعیت این استان بالغ بر یک میلیون و 300 هزار نفر رسیده و شهر قم در زمره کلانشهرهای کشور قرار گرفته است.
این توسعه شتابان جمعیتی در قم، اهمیت موضوع تأمین مواد غذایی و تولید محصولات کشاورزی و دامی را برای استان قم دوچندان کرده و خوشبختانه در بخش کشاورزی همانند سایر بخش‌ها، استان قم توسعه قابل توجهی در مقایسه با اوایل انقلاب اسلامی داشته است.
به دلیل شرایط اقلیمی و کمبود آب و خاک حاصلخیز، قم به لحاظ وسعت و حجم جامعه فعالان کشاورزی کوچک‌ترین استان کشور به شمار می‌رود و حدود 3.5 درصد شاغلان و فعالان اقتصادی قم در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت هستند و مسئولیت 7.5 درصد از تولید اقتصادی استان را بر عهده دارند.
در طول 46 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، استان قم در عرصه تولید محصول‌های زراعی و باغی، کشت گلخانه‌ای، پرورش دام سبک و سنگین، پرورش زنبور عسل، پرورش آبزیان خوراکی و آبزیان و گیاهان دارویی رشد قابل توجهی داشته است.

70 هزار هکتار زمین در قم زیر کشت محصولات زراعی و باغی است
بنا بر آمارهای سازمان جهاد کشاورزی قم، امروز در این استان 104 هزار هکتار عرصه زمین کشاورزی وجود دارد که بالغ بر 70 هزار هکتار آن زیر کشت محصولات زراعی و باغی است.
بخش کشاورزی قم در حال حاضر رتبه ششم در تولید گوشت ماهیان خاویاری، رتبه هفتم تولید خاویار پرورشی، رتبه دهم ماهیان زینتی، رتبه سوم در تولید مرغ تخم‌گذار و تخم مرغ، رتبه سوم تولید توت را در کارنامه خود دارد.
به دلیل مشکلات تنش آبی که اغلب استان‌ها از جمله قم با آن دست به گریبان است توسعه بخش کشاورزی در این استان در دهه‌های اخیر در اولویت نبوده و تلاش‌ها در راستای افزایش بهره وری و کیفی سازی تولیدات متمرکز شده است.
اما مزیت استان قم در حوزه کشاورزی به بخش دام و طیور باز می‌گردد و امروز قم بارانداز و قطب پرورش دام کشور شناخته می‌شود.
سرمایه گذاری در بخش دام و طیور در سال‌های پس از انقلاب اسلامی که غالباً در آن دوران به صورت سنتی فعالیت می‌شد، به سرعت افزایش یافت و گسترش واحدهای صنعتی دام سبک و سنگین به‌خصوص دام سنگین در دستور کار استان قرار گرفت و امروز بخش مهمی از گوشت قم در داخل تولید می‌شود.
آمار تولید دام استان قم در ابتدای پیروزی انقلاب، 5 هزار رأس و تولید آن 7 هزار تن بوده در حالی که هم اکنون تعداد دام سنگین استان قم 100 هزار رأس و دام سبک نیز به 300 هزار رأس افزایش یافته است و شرایط تولید در این بخش گونه‌ای است که نه تنها نیازهای قم برطرف می‌شود بلکه امروز قم صادرکننده گوشت به دیگر استان‌های کشور است.

روایتی از وضعیت کشاورزی قم از ابتدای انقلاب تاکنون
محمدرضا حاجی رضا در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: جهاد کشاورزی مأموریت سنگینی در امنیت غذایی بر عهده دارد و با وجود همه محدودیت‌هایی که در عرصه پایداری بخش کشاورزی تعریف می‌شود باید نیازهای جامعه 90 میلیون نفری را برآورده کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم با بیان اینکه اوایل انقلاب تولیدات بخش کشاورزی ایران، 25 میلیون تن بوده است افزود: امروز شاهد رشد سه برابری تولیدات بخش کشاورزی هستیم و 130 میلیون تن تولید داریم که با رفع مشکلات و تغییر نگرش‌ها می‌توان به ظرفیت‌های بالاتری نیز دست یافت.
وی تاکید کرد: وضعیت بخش کشاورزی استان قم با اوایل انقلاب اسلامی قابل مقایسه نیست که مؤلفه‌های پایداری آب و خاک و همچنین سرمایه گذاری صورت گرفته در این حوزه بسیار تأثیرگذار بوده است.
وی گفت: سطح زیر کشت تولیدات بخش کشاورزی استان قم، طی سال‌های پس از انقلاب اسلامی افزایشی بوده و امروز در قم 104 هزار هکتار عرصه زمین کشاورزی داریم که 70 هزار هکتار آن زیر کشت محصولات زراعی و باغی است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم با اشاره به اینکه در حال پشت سرگذاشتن فصل کشت پاییزه هستیم بیان کرد: امروز 2 هزار هکتار کشت جو، 7 هزار هکتار کشت گندم، 2 هزار و 600 هکتار کشت دانه روغنی کلزا، 7 هزار هکتار یونجه در استان قم به ثبت رسیده است.
حاجی رضا با بیان اینکه 24 هزار هکتار مجموع باغات استان قم است افزود: قم 90 هزار تن محصول باغی دارد و در مجموع 930 هزار تن تولیدات بخش کشاورزی استان است.

35 هزار هکتار عرصه کشاورزی بعد از انقلاب به کشاورزان قمی واگذار شد
وی بیان کرد: برای داشتن کشاورزی پایدار یکی از مؤلفه‌های آن حفظ خاک و عرصه است که 35 هزار هکتار این عرصه بعد از انقلاب اسلامی ایران در قالب هیئت‌ها و شوراهای 7 نفره به مردم واگذار شده است و امام راحل و مقام معظم رهبری همواره بر موضوع خودکفایی در بخش‌های مختلف از جمله تولیدات کشاورزی تاکید داشتند تا نیازهای مردم در کشور تأمین شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم ابراز کرد: جامعه 15 هزار نفری در استان قم در همین زمین‌های واگذار شده مشغول به فعالیت و تولید هستند که حفظ این خاک یک ضرورت است.
وی با بیان اینکه در دهه 50 استان قم دو رودخانه قمرود و قره چای داشته است افزود: آب‌های سطحی این دو رودخانه نیازهای بخش کشاورزی آن زمان را تأمین می کرده که 500 میلیون متر مکعب ورودی آب به دشت‌های استان قم بوده است، اما با احداث سد 15 خرداد بر روی رودخانه قمرود و احداث سد الغدیر بر روی رودخانه قره چای از اوایل سال 75 تابه امروز ما از استفاده منابع آبی این رودخانه که سرمایه‌ای برای بخش محیط زیست و کشاورزی استان بودند، محروم شدیم.
حاجی رضا عنوان کرد: به دلیل تغییر اقلیم و نوع سیاست‌های اعمال شده با چالش کمبود آب مواجه هستیم که به ناچار برای تأمین آب کشاورزی به سمت استفاده از آب چاه رفته‌ایم که در حال حاضر 150 حلقه چاه آب مورد نیاز، 70 هزار سطح زیر کشت در استان قم را تأمین می‌کند.

پذیرفته‌ایم که در قم توسعه بخش کشاورزی نداشته باشیم
وی گفت: با توجه به کمبود آب و تغییرات اقلیمی، سیاست ما عدم افزایش سطح زیر کشت در استان قم است و پذیرفته‌ایم که توسعه بخش کشاورزی نداشته باشیم؛ اما افزایش بهره وری از همین میزان سطح زیر کشت در اولویت برنامه‌ها است.
وی ابراز کرد: 35 درصد از منابع آبی استان قم لب شور و شور هستند که به نوعی تهدید به شمار می‌رود و در طی دو دهه اخیر سیاست‌ها و اولویت‌های ما در استان قم در زمینه تصحیح و یکپارچه سازی اراضی، ایجاد سامانه‌های آبی تحت فشار و آبیاری هوشمند بوده است.
حاجی رضا عنوان کرد: ظرفیت‌های بسیار خوبی در طی 46 سال اخیر پس از پیروزی انقلاب اسلامی در استان قم ظرفیت سازی و سرمایه گذاری شده است و امروز قم بارانداز دام و طیور کشور است و 4 هزار واحد دامداری در حوزه‌های سبک و سنگین و در بخش پرواربندی و تولید شیر داریم.

استان قم 32 هزار تن تولید گوشت دارد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم عنوان کرد: بخش دام استان قم 32 هزار تن تولید گوشت دارد که 25 هزار تن از محل دام سنگین و 7 هزار تن از محل دام سبک است.
وی با اشاره به مصرف استان قم در زمینه گوشت با جمعیت بالغ بر یک میلیون و 300 هزار نفر گفت: مصرف استان قم در این بخش 15 هزار تن است که حداقل 17 هزار تن مصرف مازاد تولید دارد که این امر نقش و جایگاه استان قم در حوزه تولید دام را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه در طول 46 سال قبل سرمایه گذاری خوبی در حوزه دام در استان قم صورت گرفته گفت: اوایل انقلاب آمار تولید دام استان قم 5 هزار رأس و تولید 7 هزار تن بوده است، در حالی که امروز تعداد دام سنگین ما 100 هزار رأس و در بخش دام سبک 300 هزار رأس است.
حاجی رضا ادامه داد: 35 هزار رأس گاو شیری در استان قم داریم که بیش از 30 هزار رأس آن در دامدارهای صنعتی پرورش می‌یابند که در مجموع 140 هزار تن تولید شیر دارند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم بیان کرد: تأمین نهاده‌های وارداتی بخش دام استان قم، اصلاح نژادهای دام در بخش سبک و سنگین و اصلاح ساختار واحدهای دام در راستای افزایش بهره وری تولیدات دامی و گوشتی در دست اقدام است.
کد خبر 6368195