بزرگنمايي:

عصر قم - فارس / مرجع تقلید شیعیان با تأکید بر اهمیت حفظ آبروی مؤمن گفت: آبروی مؤمن امانتی الهی است؛ انسان نسبت به مالی که کسب می‌کند مالک است، اما آبروی او متعلق به خداوند است. آبروی مؤمن به سبب ایمان او به دست می‌آید و امانت الهی محسوب می‌شود. ازاین‌رو، کسی حق ندارد به آبروی خود لطمه بزند، همان‌طور که جامعه اسلامی نیز نباید خود را خوار و ذلیل نشان دهد.
جلسه هفتگی درس اخلاق آیت‌الله جوادی آملی امروز در مسجد اعظم قم به‌صورت حضوری و با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد.

در این جلسه، آیت‌الله جوادی آملی به شرح حکمت 159، 160 و 161 نهج‌البلاغه پرداخت.وی اظهار کرد: حضرت امیرالمؤمنین در خطبه 159 نهج البلاغه می فرماید: «مَنْ وَضَعَ نَفْسَهُ مَوَاضِعَ التُّهَمَهِ، فَلَا یَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ الظَّنَّ»؛ یعنی کسی که خود را در معرض تهمت قرار دهد، نباید دیگران را به سوءظن نسبت به خود سرزنش کند.
آیت‌الله جوادی آملی بیان کرد: حضور در موقعیت‌های مشکوک و محل تهمت، از نظر دینی ناپسند است و ممکن است باعث خدشه به حیثیت فرد شود. همان گونه که امیرالمؤمنین(ع) فرمودند، اگر کسی خود را در معرض تهمت قرار دهد، نباید از بدگمانی دیگران گله‌مند باشد.
این مرجع تقلید شیعه با تأکید بر اهمیت حفظ آبروی مؤمن عنوان کرد: آبروی مؤمن امانتی الهی است؛ انسان نسبت به مالی که کسب می‌کند مالک است، اما آبروی او متعلق به خداوند است. آبروی مؤمن به سبب ایمان او به دست می‌آید و امانت الهی محسوب می‌شود. ازاین‌رو، کسی حق ندارد به آبروی خود لطمه بزند، همان‌طور که جامعه اسلامی نیز نباید خود را خوار و ذلیل نشان دهد.
وی با اشاره به حدیثی از اصول کافی تصریح کرد: خداوند سبحان همه امور مؤمن را به خودش واگذار کرده، اما حفظ آبرو و عزت او را بر عهده خود مؤمن نگذاشته است؛ زیرا عزت، متعلق به خداوند است، همان‌طور که در قرآن کریم آمده است: ﴿العِزَّهُ لِلَّهِ جَمِیعًا﴾ بنابراین، انسان مؤمن، امین خداوند در حفظ حیثیت خود است و نباید اقدامی انجام دهد که به عزت ایمانی او خدشه وارد شود.
آیت‌الله جوادی آملی در ادامه به شرح حکمت 160 پرداخت و بیان کرد: حضرت می فرماید: «مَنْ مَلَکَ، اسْتَأْثَرَ»؛ یعنی کسی که مالک شود، میل به انحصار پیدا می‌کند.وی با تبیین این سخن تأکید کرد که این انحصارطلبی می‌تواند در ابعاد مالی، سیاسی و اجتماعی ظهور کند.
وی بیان کرد: اگر کسی به سرمایه دست پیدا کند، تلاش می‌کند بر حجم آن بیفزاید و اگر به قدرت برسد، سعی می‌کند سلطه خود را تحمیل کند و دیگران را تحت سیطره خود درآورد. این میل به انحصار در تاریخ بارها موجب استبداد شده است.
این مرجع تقلید ادامه داد: برخی از مفسران، واژه “استئثار” را به استبداد معنا کرده‌اند و “ملک” را نه از ریشه “مالک”، بلکه از “ملوک” دانسته‌اند، اما در هر دو حالت، مفهوم اصلی این جمله تأکید بر خطر انحصارطلبی در قدرت و ثروت است.
وی در ادامه به حکمت 161 اشاره کرد که امیرالمؤمنین می‌فرماید: « مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْیِهِ هَلَکَ، وَ مَنْ شَاوَرَ الرِّجَالَ شَارَکَهَا فِی عُقُولِهَا.» یعنی کسی که فقط به رأی خود تکیه کند، هلاک خواهد شد. استبداد، خودرأیی و بی‌توجهی به مشورت، فرد و جامعه را به نابودی می‌کشاند.
آیت‌الله جوادی آملی سپس به تبیین جایگاه عقل در منظومه معرفتی اسلام پرداخت و با استناد به کلام امیرالمؤمنین (ع) در نهج‌البلاغه، عقل را عامل تشخیص حق از باطل و معیار سنجش اعمال انسان دانست.
وی با اشاره به ارتباط عقل نظری و عملی، تأکید کرد: سعادت انسان در گرو بهره‌گیری صحیح از عقل و پرهیز از هوای نفس است. عقل، انسان را از جهالت و گمراهی نجات می‌دهد و او را به مسیر صحیح هدایت می‌کند.