بزرگنمايي:

عصر قم - ایسنا /با نزدیک شدن به سال نو، خانه تکانی شب عید یکی از دغدغه‌های بسیاری از افراد است و تنها کمی بی‌توجهی نسبت به نکات ایمنی می‌تواند فرد را دچار مشکلاتی جدی کند و عوارض جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد؛ البته با رعایت برخی نکات ایمنی به راحتی می‌توان از آسیب‌های احتمالی آن جلوگیری کرد.
بر همین اساس نیز پیشگیری از عوارض خانه تکانی اهمیت زیادی دارد.
از جمله آسیب‌ها و خطرات احتمالی خانه تکانی می‌توان به درد مچ دست، کمردرد، خطر سقوط از ارتفاع و در سطح همطراز، خطر اگزما و حساسیت‌های پوستی، خطر مسمومیت، خطر برق گرفتگی و خطر آسیب کودکان اشاره کرد.
در عارضه درد مچ دست، مهم‌ترین عامل شست و شوی زیاد است؛ چراکه در این ایام خانم‌ها می‌خواهند بیشترین کار را در کمترین زمان انجام دهند که در مورد مچ دست ممکن است غیر از درد علائمی مثل گِزگِز یا بی‌حس شدن انگشتان دست در نیمه‌های شب بروز کند که در صورت بروز این مشکل باید به پزشک مراجعه کرد و از درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی بهره گرفت.
خطر شایع کمردرد نیز می‌تواند از دیگر عوارض خانه‌تکانی باشد. عامل کمردرد معمولا بلند کردن اسباب و اثاثیه سنگین منزل، حمل نادرست اجسام سنگین و حرکت ناگهانی در ناحیه کمر است. گرفتگی یا اسپاسم عضلانی هم می‌تواند از علل شایع کمردرد محسوب می‌شود. در بیشتر موارد، فشارها و استرس‌های مختلفی در طول زمان بر روی کمر وجود دارد که در حالت‌های خاصی مثل حرکت ناگهانی یا بلند کردن یک جسم سنگین باعث شروع یا تشدید درد می شود.
برای پیشگیری از کمردرد لازم است در طول خانه تکانی، از بلند کردن اسباب و اثاثیه سنگین منزل پرهیز کنید و به جای این کار، از شیوه‌های جایگزین مانند هل دادن یا کشیدن استفاده کنید. همچنین قبل از بلند کردن یک جسم سنگین، دقیقا مشخص کنید که می خواهید آن را کجا بگذارید و همیشه هنگام حمل جسم سنگین یادتان باشد که آن را نزدیک به بدن‌تان نگه دارید. فقط اسباب و اثاثیه‌ای را بلند کنید که وزن مناسبی دارند و اگر نیاز به کمک داشتید، تعارف را کنار بگذارید و حتما از یک یا چند نفر کمک بگیرید.
همچنین لازم است از بلند کردن یک جسم سنگین و چرخیدن به طور همزمان خودداری کنید. اگر هنگام حمل یک جسم سنگین نیاز به چرخیدن داشتید، یادتان باشد که از کمر نچرخید؛ روی پاهایتان بچرخید. وقتی می خواهید جسم سنگینی را روی زمین بگذارید، به جای خم کردن کمر، زانوهایتان را خم کنید و جسم را روی زمین قرار دهید. موقع بلند کردن یک جسم سنگین از روی زمین یا موقع جا به جا کردن آن، پشت‌تان را صاف نگه دارید و قوز نکنید؛ زانوهایتان را خم کنید و برای تحمل وزن آن جسم، به عضلات پایتان تکیه کنید. این کار موجب می‌شود فشار ناشی از جسم سنگین، به جای کمر، به مفصل ران شما منتقل شود و گرفتگی عضلانی و درد ناگهانی عضلات مخصوصا کمردرد به سراغتان نیاید.
موقع بلند کردن اجسام سنگین، بهتر است اول پاهایتان را به اندازه عرض شانه‌ها باز کنید و سپس جسم مورد نظر را بلند کنید. این کار باعث حفظ تعادل بدن می‌شود. هیچ وقت نباید اشیای سنگین را به طور ناگهانی و سریع از زمین بلند کرد و هرگز در حالی که جسمی را با یک دست‌تان بلند کرده‌اید، سعی نکنید با دست دیگرتان جسم سنگین دیگری را بلند کنید. اگر اصرار دارید که هر دو جسم را به طور همزمان حمل کنید، ابتدا باری را که در یک دست‌تان هست، زمین بگذارید و سپس هر دو جسم را همزمان با هم بلند کنید.
وقتی در حال تمیز کردن در و پنجره یا رنگ کردن دیوار هستید، برای دسترسی به نقاط دورتر، به جای آن که دست خود را به آن سمت دراز کنید، از صندلی یا نردبان استفاده کنید. وقتی در حال گردگیری یا تمیز کردن وان حمام هستید، به جای خم شدن بیش از حد از ناحیه کمر، سعی کنید آرام بنشینید و کار مورد نظرتان را انجام دهید. اگر به مدت طولانی مشغول کار در منزل هستید، مرتب و در فواصل منظم استراحت کنید و تا جایی که برایتان مقدور است به طور متناوب، تغییر وضعیت دهید.
توصیه آخر به زنان خانه‌دار این است که نه تنها پیشنهاد همسر و فرزندان‌تان را برای کمک بپذیرید، بلکه خودتان به آنها پیشنهاد کمک بدهید تا علاوه بر کاستن از فشارهای مضاعف به جسمتان، موجب شوید مشارکت و دلسوزی بیشتری بر فضای خانواده‌تان حاکم شود.
خطر سقوط از ارتفاع نیز از دیگر خطرات کم دقتی در خانه‌تکانی است. استفاده از وسایل غیرایمن برای دسترسی به ارتفاع بالاتر و استفاده از زیرپایی‌هایی مانند جعبه و نردبان‌های نامطمئن، خطر سقوط از ارتفاع را افزایش می‌دهد. معمولا در طول ایام خانه تکانی، میزان حوادث ناشی از سقوط از ارتفاع به همین دلیل افزایش می‌یابد. موارد ضرب دیدگی و شکستگی دست و پا از صحنه‌های نسبتا رایجی است که در اورژانس‌ها دیده می‌شود.
بنابراین برای پیشگیری از سقوط اگر می خواهید از نردبان یا چهارپایه استفاده کنید، ابتدا از سطح اتکای آن با زمین کاملا مطمئن شوید و تا حد امکان از نردبان‌های دو طرفه و استاندارد استفاده کنید. موقع پاک کردن شیشه‌ها و پنجره‌های منزل باید خیلی مراقب باشید و از رفتن روی نرده‌ها یا قرنیزهای آن اکیدا خودداری کنید. هنگام شست و شوی بخش‌های فوقانی در، پنجره و دیوار، پس از هر 2 تا 3 دقیقه کار مداوم، مدت کوتاهی سرتان را پایین اندازید و به سر و گردن‌تان استراحت دهید. مراقب سقوط در سطوح لیز باشید.
و اما خانه تکانی و خطر اگزما؛ کارهایی را که معمولا یک خانم خانه‌دار در طول ایام خانه تکانی انجام می دهد، یک لحظه در ذهن مجسم کنید؛ تمیز کردن در و دیوار و پنجره، نظافت و گردگیری خانه، استفاده از انواع شوینده‌ها، آشپزی، حالا همه این کارهای روزمره را بگذارید در کنار تعریق دست‌ها در زیر دستکش‌های لاستیکی که بسیاری از خانم‌های خانه‌دار، دستهایشان در آن پوسته پوسته و قرمز می شود. برای پیشگیری از اگزما نیز چند توصیه مطرح می‌شود؛ استفاده از دستکش مناسب یکی از بهترین کارها برای پیشگیری از اگزماست. سعی کنید تا آنجا که ممکن است، از تماس مستقیم دست‌های تان با انواع شوینده ها و پاک کننده ها خودداری کنید. پوشیدن یک دستکش نخی در زیر دستکش‌های لاستیکی یا استفاده از دستکش‌های دو لایه‌ای که لایه زیرین‌شان نخی و لایه رویی‌شان لاستیکی است در پیشگیری از این بیماری و درمان آن، موثر است. عدم رعایت همین نکته کوچک می‌تواند موجب بروز حساسیت‌های پوستی شود که درمانش هم وقت‌گیر است هم هزینه‌بر؛ ضمن اینکه در این مواقع، حتی اگر دچار حساسیت هم نشوید، احتمالا پوست تان خشک و زبر خواهد شد.
کمپرس کردن ناحیه مبتلا و استفاده از کرم های مرطوب کننده و نرم کننده هم روند درمان را تسریع می کند. برخی داروهای موضعی که ممکن است پزشک‌تان تجویز کند نیز می تواند در رفع خارش موثر باشد. در صورت بروز عفونت ثانویه، استفاده از آنتی بیوتیک مناسب برای پیشگیری از تشدید روند بیماری ضرورت پیدا می‌کند. اگر این نوع اگزما خیلی طول کشد و برای بیمار محدودیت ایجاد کند، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان باشد.
خطر مسمومیت هم در خانه‌تکانی‌ها وجود دارد؛ به طوری که تنگی نفس، آلرژی و حمله آسم از جمله مواردی است که در اورژانس ها در این ایام، بیشتر از سایر روزهای سال، دیده می شود. بسیاری از زنان خانه‌دار برای شستشوی سرویس بهداشتی از مایعات شیمیایی نظیر انواع سفیدکننده و جوهرنمک استفاده می کنند و از آنجا که سرویس های بهداشتی معمولا در فضاهایی بسته و کوچک قرار دارند، قرار گرفتن در این فضاهای بسته برای مدتی طولانی ممکن است آسیب فراوانی به ریه‌های این افراد وارد کند.
استفاده از این شوینده‌ها همچنین باعث تشدید بیماری در افراد مبتلا به بیماری‌های آسم و آلرژی می‌شود. ضمن اینکه بسیاری از مواد شوینده از اسیدیته استاندارد و مناسبی نیز برخوردار نیستند و ممکن است سبب تحریک چشم، پوست و ریه‌هایتان شوند. برای پیشگیری از مسمومیت نیز توصیه می‌شود که تا از مصرف مواد شوینده در فضاهای بسته خودداری کنید. البته وجود هواکش و باز کردن در و پنجره نیز می تواند تا حد زیادی از بروز خطرهای احتمالی جلوگیری کند. توصیه می‌شود هنگام استفاده از شوینده‌های شیمیایی، حتما ماسک بزنید یا از دستمالی ضخیم بر روی دهان و بینی‌تان استفاده کنید.
بخار متصاعد شده از ترکیب جوهرنمک و سفیدکننده بسیار خطرناک است؛ به ویژه برای چشم، پوست و ریه. توصیه می‌شود از ترکیب این دو ماده خودداری کنید. بهترین اقدام برای مسمومان ریوی، خارج کردن سریع فرد از محل سربسته و استفاده از هوای آزاد و تماس با اورژانس برای تجویز اکسیژن و مصرف داروهای ضدالتهابی است. هیچ موقع مواد شوینده را با آب داغ مخلوط نکنید؛ چراکه مواد شوینده به همراه بخار آب تبخیر شده و باعث مسمومیت به خصوص مسمومیت تنفسی می‌شود. هرگز از بنزین به عنوان یک ماده شوینده یا پاک کننده استفاده نکرده و هرگز آن را داخل منزل نگهداری نکنید.
چنانچه قبلا از قلم سوسک‌کش یا مورچه‌کش استفاده کرده‌اید، قبل از گردگیری و استفاده از جارو برقی آنها را توسط دستمال مرطوب تمیز کنید تا هنگام تنظیف اتاق‌ها باعث ایجاد گرد و غبار و انتشار آن در محیط نشوید. 
شستشو و نظافت اجزای خانه، مولفه اصلی خانه تکانی است اما وقتی پای این نظافت به لوازم برقی مانند لوستر، چراغ، روشنایی، کلید و پریز باز می شود، خانه تکانی خطر دیگری نیز خواهد داشت؛ خطر برق گرفتگی. یکی از علل شایع برق گرفتگی در روزهای پایانی سال، عدم رعایت اصول ایمنی هنگام نظافت لوازم برقی است. برای پیشگیری از برق گرفتگی نیز یادتان باشد که پیش از شروع به نظافت، ابتدا برق آن وسیله برقی را قطع کنید. حواستان به این نکته باشد که لوازم برقی به هیچ وجه نباید با آب تماس داشته باشند. از ریختن آب بر روی کلید، پریز و سیم برق هم اکیدا خودداری کنید.
همچنین در ایام خانه تکانی مراقب کودکان باشید؛ خطر مواجهه کودکان به ویژه کودکان نوپا با انواع مواد شوینده و شیمیایی در ایام خانه تکانی افزایش می‌یابد. کودکان به شدت در برابر این مواد آسیب‌پذیر هستند. علاوه بر این، والدین به علت گرفتاری، کمتر مراقب فرزندان‌شان هستند و این امر علاوه بر افزایش مسمومیت با انواع شوینده‌ها و سفیدکننده‌ها، موجب افزایش احتمالی انواع آسیب‌های جسمی برای کودکان می‌شود.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، همچنین خطر انواع بریدگی، سوختگی‌ها و حتی سقوط یا بلع جسم خارجی، کودکان را در این ایام تهدید می‌کند؛ پس در این ایام حتی بیشتر از گذشته مراقب کودکان خود باشید.
در نهایت توصیه ما این است که برای پیشگیری از خطرات شایع در خانه تکانی‌ها باید روزهای بیشتری به خانه تکانی اختصاص داده و همچنین کارها به روزهای متعدد تقسیم شود. مثلا یک روز شستشو نباشد و یک روز جابجایی وسایل. همچنین از فعالیت شدید بدنی خودداری و زمانی هم برای استراحت در نظر گرفته شود.