عصر قم

آخرين مطالب

برای تولد عبدالحسین زرین‌کوب اقتصادی

برای تولد عبدالحسین زرین‌کوب
  بزرگنمايي:

عصر قم - ایسنا /بیست‌وهفتم اسفندماه سالگرد تولد عبدالحسین زرین‌کوب است؛ مردی که به گفته خودش حتی از نوروز هم پیرتر بود و مخاطبانش بیشتر او را با کتاب «دو قرن سکوت» می‌شناسند.
عبدالحسین زرین‌کوب، استاد دانشگاه، پژوهشگر و مورخ، متولد 27 اسفند 1301 است؛ خودش می‌گفت: «من هر سال، یکی-دو روزی از نوروز پیرترم، چرا که درست یکی-دو روز قبل از سال 1302 بود که من در بروجرد چشم به دنیا گشودم.» او در سن 77 سالگی بعد از یک دوره بیماری روز 24 شهریور 1378 از دنیا رفت و امروز بیش از یک قرن از تولد او می‌گذرد.
زرین‌کوب را استاد برجسته تاریخ می‌شناسند. او تقریبا از 20 سالگی نوشتن را شروع کرد و بعد از قبولی در دانشگاه تهران، رشته ادبیات را همان‌جا تا دکترا ادامه داد اما می‌گفت همه ‌چیز را از عینک تاریخ می‌بینم. می‌گفت تاریخ تکرار نمی‌شود و اساسا تکرار آن‌چه سپری و تمام شده دیگر ممکن نیست اما چون «انسان به تعبیر قرآن، ظلوم و جهول است» تجربیات شکست‌خورده گذشتگان را با این توهم و خیره‌سری که «چون از او صادر می‌شود دیگر خطا نیست» دوباره تجربه می‌کند و این تکرار خطا را با تکرار تاریخ اشتباه می‌گیرد.
معتقد بود که تاریخ یک سلسله از رویدادهای به هم پیوسته و در هم پیچیده است که حکومت و آن‌چه قدرت سیاسی نام دارد فقط نیمه ظاهری آن را دربرمی‌گیرد و سایه‌ای سنگین هم بر آن نیمه پنهان دیگر، یعنی حیات فرهنگی و زندگی مردم می‌اندازد و فهم گذشته جز عبور از آن بخش اول و شناخت این بخش دوم ممکن نیست. هر قدر هم که صدای مردان قدرت و ثروت بلند باشد باز این واقعیت به جای خود باقی می‌ماند که زیربنای تاریخ را همان‌هایی ساخته‌اند و می‌سازند که سر به زیر و بی‌هیاهو، برای توسعه علم و رشد ادب و ارتقای فرهنگ کوشیده‌اند و می‌کوشند؛ «تاریخ مرئی، سنجر و چنگیز و هولاگو و تیمور را عرضه می‌کند و تاریخ مخفی ابوحامد غزالی و فخر رازی و سعدی و حافظ را می‌پرورد.»
فهرست آثار اصلی زرین‌کوب طولانی است و از کتاب‌هایی مثل بامداد اسلام و کارنامه اسلام تا با کاروان حُله را در خود جای می‌دهد. زندگینامه‌های معتبری هم درباره مفاخر ادبی تاریخ ما نوشت که «پله‌پله تا ملاقات خدا» (درباره مولوی)، «فرار از مدرسه» (درباره غزالی) و «از کوچه رندان» (درباره حافظ) هنوز هم آثار پرفروشی‌اند و همچنان تجدید چاپ می‌شوند.
او چند کتاب درباره تاریخ کشورمان تالیف کرد که در میان آنها «دو قرن سکوت» که روایتی از سقوط شاهنشاهی ساسانی و اوایل حکومت اعراب بر ایران است، مشهورترین‌شان شناخته می‌شود و روزگاران که تاریخ عمومی کشور ماست بهترین و جامع‌ترین این آثار به شمار می‌رود.» این کتاب نخست به صورت پاورقی در نشریه مهرگان و سپس در دی 1330 برای نخستین بار به صورت کتاب توسط انتشارات جامعه‌ٔ لیسانسیه‌های دانشسرای عالی منتشر شد. حالا چاپ چهلم این کتاب در انتشارات سخن در دسترس است.
او در مقدمه‌ای در سال 1336 بر چاپ هفتم این کتاب درباره نامگذاری «دو قرن سکوت» نوشته است: «اما برای چه نام این کتاب را که سرگذشت دو قرن از پرماجراترین تاریخ ایران است، «دو قرن سکوت» گذاشته‌ام و نه دو قرن آشوب و غوغا؟ این موضوع را یکی از منتقدان بعد از چاپ نخست کتاب پرسیده بود. اگر کتاب مرا از سر تا آخر با دقت و حوصله کافی خوانده بود،‌ جواب خود را در طی کتاب می‌یافت. نه آخر در طی این دو قرن، زبان ایرانی خاموشی گزیده بود و سخن خویش جز به زبان شمشیر نمی‌گفت؟» 
یکی از معروف‌ترین واکنش‌ها به کتاب دو قرن سکوت، نقد شهید مطهری است. آیت‌الله مرتضی مطهری در قسمتی از کتاب «خدمات متقابل ایران و اسلام» به نقد آنچه در این کتاب مطرح شده می‌پردازد که در بخش ابتدایی کتاب به صورت کامل منتشر شده است. مهم‌ترین نقدی که از طرف او مطرح می‌شود به نحوه ورود دین اسلام به ایران و تاثیرگذاری آن بر ایرانیان می‌پردازد. مطهری در بخشی از کتاب خود این‌طور می‌نویسد: «عکس‌العمل ایرانیان در برابر اسلام فوق‌العاده نجیبانه و سپاسگزارانه بوده و از یک نوع توافق طبیعی میان روح اسلامی و کالبد ایرانی حکایت می‌کند. اسلام برای ایران و ایرانی در حکم غذای مطبوعی بوده که به حلق گرسنه‌ای فرو رود.»
از سوی دیگر، غلامحسین ابراهیمی دینانی می‌گوید: زرین‌کوب در عین این که تاریخ‌نگاری دقیق و مطلع است، نگاهش در «دو قرن سکوت» به اسلام و حمله اعراب با شفافیت انجام شده است، و تقدس اسلام را پذیرفته و به آن پرداخته است و از اسلام به عنوان دین آسمانی پذیرفته‌شده نام برده اما در ادامه اعراب را به دلیل حمله به ایران به باد نقد گرفته است.
«شعر بی دروغ، شعر بی نقاب»، «سیری در شعر فارسی»، «سر نی»، «بحر در کوزه»، «پیر گنجه در جست‌وجوی ناکجاآباد»، «از نی‌نامه» (برگزیده مثنوی معنوی)، «دو قرن سکوت»، «فتح عرب در ایران» (به زبان انگلیسی در تاریخ ایران کمبریج)، «روزگاران ایران»، «دنباله روزگاران ایران»، «روزگاران دیگر»، «ارزش میراث صوفیه»، «جست‌وجو در تصوف ایران»، «دنباله جست‌وجو در تصوف ایران»، «در قلمرو وجدان»، «شعله طور» (درباره زندگی حلاج)، «بنیاد شعر فارسی»، «ادبیات فرانسه در قرون وسطی»، «ادبیات فرانسه در دوره رنسانس»، «شرح قصیده ترسائیه خاقانی»، «فن شعر ارسطو»، «ارسطو و فن شعر»، «نقد ادبی» و «نقش بر آب» از دیگر آثار منتشرشده زرین‌کوب هستند.

لینک کوتاه:
https://www.asreqom.ir/Fa/News/709905/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

آیت‌الله علم‌الهدی: نشاط بزرگ‌ترین سرمایه جوانی/ شکرگزاری زمینه افزایش نعمت‌ها را فراهم می‌کند

داستانک/اسب و خاک

سخنان دلنشین دکتر قمشه ای

سرپرست جدید اداره کل آموزش و پرورش استان قم معارفه شد

کمک 500 میلیون‌ تومانی به خانواده زندانیان قم

سقوط هواپیما در هندوراس؛ هفت نفر کشته شدند

امروز؛ آخرین مهلت ثبت‌نام نوبت دوم کنکور

جنگل‌های مازندران طعمه حریق شدند

آمار سخنگوی اورژانس از فوتی‌ها و مصدومان حوادث چهارشنبه‌سوری

آغاز بارش باران در کشور از فردا

آخرین وضعیت ترافیکی جاده‌ها و اعلام محورهای مسدود

سرپرست جدید اداره کل آموزش‌وپرورش استان قم معارفه شد

پیام تسلیت رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پی درگذشت پدر شهیدان والامقام «بخشی‌زاده»

تغییرات احتمالی در ترکیب تیم ملی امارات برای دیدار با ایران

ستاره فوتبال ساحلی ایران در بین برترین های آسیا

گزارش AFC از لژیونرهای فوتبال آسیا؛ طارمی تنها نماینده ایران

تغییر وزن حسن یزدانی و بازگشت کامران قاسمپور به وزن 86 کیلوگرم کشتی

اعزام ملی‌پوش دوومیدانی به مسابقات جهانی داخل سالن

هموطن کارتال بهترین مربی لیگ عربستان شد

مصدومیت 3 بازیکن آلومینیوم اراک به دلیل سفر با اتوبوس!

باقری‌نیا: فوتبال به دخالت افراد سیاسی نیاز ندارد

گلر تیم ملی الجزایز مدیون پرسپولیس است

کارتال: پرسپولیس مسن‌ترین تیم لیگ است

برنامه و اسامی کشتی‌گیران در مسابقات قهرمانی آسیا مشخص شد

نکاتی مهم درباره کم‌کاری تیروئید

واحد تولیدی بزرگ قم بدون رکود هستند

نیروی هوایی ارتش «شبح 3» را رونمایی کرد

ادعاهای وزیر خارجه آمریکا درباره ایران

ضیافت افطار وزیر خارجه برای سفرا و نمایندگان کشورهای اسلامی مقیم تهران

روزنامه‌های قم امروز سه شنبه 28 اسفندماه 1403

متهم اصلی پرونده قتل دختر بچه بوکانی به اعدام محکوم شد

سید مصطفی حسینی فاضل به عنوان سرپرست اداره کل آموزش و پرورش استان قم منصوب شد

جزئیاتی از آخرین جلسه هیئت عالی نظارت مجمع؛ از لایحه کاهش ساعت کاری اداری تا پالرمو و CFT

ناگفته‌های روحانی از میانجی‌گری مکرون و ماجرای درخواست‌های ترامپ برای ملاقات

تقدیر را باور نکن!

رصد چهارشنبه سوری در پایتخت با پهپادهای پلیس

سرپرست جدید انجمن سینمای جوانان قم منصوب شد

ثبت 6 هزار ازدواج در قم

خودسرانه مکمل نخورید!

ایکائو اعتراض ایران درباره هواپیمای اوکراینی را رد کرد

هشدار ایران به آمریکا؛ نماینده کشورمان به شورای امنیت نامه نوشت

وزیر خارجه عراق: نتیجه نهایی 7 اکتبر یا به مذاکره ایران و آمریکا منجر می‌شود یا به ادامه جنگ

بخشی از مدخل‌های دانشنامه دفاع مقدس استان قم به ایثارگری های نیروی انتظامی اختصاص دارد

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان با تفسیر آیت‌الله مجتهدی تهرانی + صوت

درباره آیت اللهِ منتقدی که از قدرت دوری کرد و به درس و بحث روی آورد/ محقق داماد، داماد خانواده لاریجانی کیست؟

آموزش و پرورش قم در مسیر تحول و توسعه متوازن است

عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت مدارس اولویت دولت است

آموزش و پرورش با رویکرد مطالبه‌گری و کسب حمایت حداکثری از نهادها و ظرفیت‌های استانی، مشکلات خود را حل خواهد کرد

ناراحتی و گلایه «حسن یزدانی» از بازتاب بد حرف‌هایش درمورد پاداش المپیک

مسابقه «سنگ کاغذ قیچی» حسن یزدانی و کامران قاسمپور جنجالی شد