عصر قم

آخرين مطالب

برای تولد عبدالحسین زرین‌کوب اقتصادی

برای تولد عبدالحسین زرین‌کوب
  بزرگنمايي:

عصر قم - ایسنا /بیست‌وهفتم اسفندماه سالگرد تولد عبدالحسین زرین‌کوب است؛ مردی که به گفته خودش حتی از نوروز هم پیرتر بود و مخاطبانش بیشتر او را با کتاب «دو قرن سکوت» می‌شناسند.
عبدالحسین زرین‌کوب، استاد دانشگاه، پژوهشگر و مورخ، متولد 27 اسفند 1301 است؛ خودش می‌گفت: «من هر سال، یکی-دو روزی از نوروز پیرترم، چرا که درست یکی-دو روز قبل از سال 1302 بود که من در بروجرد چشم به دنیا گشودم.» او در سن 77 سالگی بعد از یک دوره بیماری روز 24 شهریور 1378 از دنیا رفت و امروز بیش از یک قرن از تولد او می‌گذرد.
زرین‌کوب را استاد برجسته تاریخ می‌شناسند. او تقریبا از 20 سالگی نوشتن را شروع کرد و بعد از قبولی در دانشگاه تهران، رشته ادبیات را همان‌جا تا دکترا ادامه داد اما می‌گفت همه ‌چیز را از عینک تاریخ می‌بینم. می‌گفت تاریخ تکرار نمی‌شود و اساسا تکرار آن‌چه سپری و تمام شده دیگر ممکن نیست اما چون «انسان به تعبیر قرآن، ظلوم و جهول است» تجربیات شکست‌خورده گذشتگان را با این توهم و خیره‌سری که «چون از او صادر می‌شود دیگر خطا نیست» دوباره تجربه می‌کند و این تکرار خطا را با تکرار تاریخ اشتباه می‌گیرد.
معتقد بود که تاریخ یک سلسله از رویدادهای به هم پیوسته و در هم پیچیده است که حکومت و آن‌چه قدرت سیاسی نام دارد فقط نیمه ظاهری آن را دربرمی‌گیرد و سایه‌ای سنگین هم بر آن نیمه پنهان دیگر، یعنی حیات فرهنگی و زندگی مردم می‌اندازد و فهم گذشته جز عبور از آن بخش اول و شناخت این بخش دوم ممکن نیست. هر قدر هم که صدای مردان قدرت و ثروت بلند باشد باز این واقعیت به جای خود باقی می‌ماند که زیربنای تاریخ را همان‌هایی ساخته‌اند و می‌سازند که سر به زیر و بی‌هیاهو، برای توسعه علم و رشد ادب و ارتقای فرهنگ کوشیده‌اند و می‌کوشند؛ «تاریخ مرئی، سنجر و چنگیز و هولاگو و تیمور را عرضه می‌کند و تاریخ مخفی ابوحامد غزالی و فخر رازی و سعدی و حافظ را می‌پرورد.»
فهرست آثار اصلی زرین‌کوب طولانی است و از کتاب‌هایی مثل بامداد اسلام و کارنامه اسلام تا با کاروان حُله را در خود جای می‌دهد. زندگینامه‌های معتبری هم درباره مفاخر ادبی تاریخ ما نوشت که «پله‌پله تا ملاقات خدا» (درباره مولوی)، «فرار از مدرسه» (درباره غزالی) و «از کوچه رندان» (درباره حافظ) هنوز هم آثار پرفروشی‌اند و همچنان تجدید چاپ می‌شوند.
او چند کتاب درباره تاریخ کشورمان تالیف کرد که در میان آنها «دو قرن سکوت» که روایتی از سقوط شاهنشاهی ساسانی و اوایل حکومت اعراب بر ایران است، مشهورترین‌شان شناخته می‌شود و روزگاران که تاریخ عمومی کشور ماست بهترین و جامع‌ترین این آثار به شمار می‌رود.» این کتاب نخست به صورت پاورقی در نشریه مهرگان و سپس در دی 1330 برای نخستین بار به صورت کتاب توسط انتشارات جامعه‌ٔ لیسانسیه‌های دانشسرای عالی منتشر شد. حالا چاپ چهلم این کتاب در انتشارات سخن در دسترس است.
او در مقدمه‌ای در سال 1336 بر چاپ هفتم این کتاب درباره نامگذاری «دو قرن سکوت» نوشته است: «اما برای چه نام این کتاب را که سرگذشت دو قرن از پرماجراترین تاریخ ایران است، «دو قرن سکوت» گذاشته‌ام و نه دو قرن آشوب و غوغا؟ این موضوع را یکی از منتقدان بعد از چاپ نخست کتاب پرسیده بود. اگر کتاب مرا از سر تا آخر با دقت و حوصله کافی خوانده بود،‌ جواب خود را در طی کتاب می‌یافت. نه آخر در طی این دو قرن، زبان ایرانی خاموشی گزیده بود و سخن خویش جز به زبان شمشیر نمی‌گفت؟» 
یکی از معروف‌ترین واکنش‌ها به کتاب دو قرن سکوت، نقد شهید مطهری است. آیت‌الله مرتضی مطهری در قسمتی از کتاب «خدمات متقابل ایران و اسلام» به نقد آنچه در این کتاب مطرح شده می‌پردازد که در بخش ابتدایی کتاب به صورت کامل منتشر شده است. مهم‌ترین نقدی که از طرف او مطرح می‌شود به نحوه ورود دین اسلام به ایران و تاثیرگذاری آن بر ایرانیان می‌پردازد. مطهری در بخشی از کتاب خود این‌طور می‌نویسد: «عکس‌العمل ایرانیان در برابر اسلام فوق‌العاده نجیبانه و سپاسگزارانه بوده و از یک نوع توافق طبیعی میان روح اسلامی و کالبد ایرانی حکایت می‌کند. اسلام برای ایران و ایرانی در حکم غذای مطبوعی بوده که به حلق گرسنه‌ای فرو رود.»
از سوی دیگر، غلامحسین ابراهیمی دینانی می‌گوید: زرین‌کوب در عین این که تاریخ‌نگاری دقیق و مطلع است، نگاهش در «دو قرن سکوت» به اسلام و حمله اعراب با شفافیت انجام شده است، و تقدس اسلام را پذیرفته و به آن پرداخته است و از اسلام به عنوان دین آسمانی پذیرفته‌شده نام برده اما در ادامه اعراب را به دلیل حمله به ایران به باد نقد گرفته است.
«شعر بی دروغ، شعر بی نقاب»، «سیری در شعر فارسی»، «سر نی»، «بحر در کوزه»، «پیر گنجه در جست‌وجوی ناکجاآباد»، «از نی‌نامه» (برگزیده مثنوی معنوی)، «دو قرن سکوت»، «فتح عرب در ایران» (به زبان انگلیسی در تاریخ ایران کمبریج)، «روزگاران ایران»، «دنباله روزگاران ایران»، «روزگاران دیگر»، «ارزش میراث صوفیه»، «جست‌وجو در تصوف ایران»، «دنباله جست‌وجو در تصوف ایران»، «در قلمرو وجدان»، «شعله طور» (درباره زندگی حلاج)، «بنیاد شعر فارسی»، «ادبیات فرانسه در قرون وسطی»، «ادبیات فرانسه در دوره رنسانس»، «شرح قصیده ترسائیه خاقانی»، «فن شعر ارسطو»، «ارسطو و فن شعر»، «نقد ادبی» و «نقش بر آب» از دیگر آثار منتشرشده زرین‌کوب هستند.

لینک کوتاه:
https://www.asreqom.ir/Fa/News/709905/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

شاعرانه/ درد محبّت است که درمان‌پذیر نیست

صنایع متخلف در قم باید استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت کنند

« سید حمیدرضا منتظری» سرپرست جدید انجمن سینمای جوانان قم شد

ارزش یک میلیون یورویی خودرو امداد نجات مترو قم

ارزش یک میلیون یورویی خودروی امداد و نجات متروی قم

پیش بینی آب و هوای قم برای فردا چهارشنبه 29 اسفند 1403

تصادف دو خودروی سواری در اتوبان قزوین-زنجان با 9 مصدوم

بیش از 300 بنگاه املاک متخلف در قم شناسایی شده‌ است

هوای قم در روز پایانی سال 1403 بارانی و سرد می‌شود

55 واحد صنعتی در لیست صنایع آلاینده فصل زمستان در قم قرار گرفتند

محفل روایت دورهمی اهالی روایت در قم برگزار شد

هشتمین جشنواره فرهنگی هنری «مدرسه عشق» در قم برگزار می‌شود

66 پرواز در 11 ماه توسط بالگرد اورژانس 115 قم

هزار و 517 واحد مشاور املاک قم به سامانه کاتب متصل شده‌اند

پیش بینی بارش باران در روزهای آخر سال در قم

هشدار پلیس؛ برخورد با تخلفات حادثه‌ساز تا پایان نوروز

چهارشنبه‌سوری نیامده نزدیک به هزار مصدوم داشت

سفرهای نوروزی؛ جان‌باختن 62 نفر در تصادفات طی 3 روز!

دستگیری پرتاب کنندگان نارنجک به سمت خودروی پلیس

وجود حدود پنج میلیون زن سرپرست خانوار در کشور

سال کبیسهٔ بعدی 5 ساله است!

هوای آخرین روز اسفند در قم سرد و بارانی است

ستاره خارجی استقلال به ازبکستان رسید

طاهرخانی تا پایان نوروز در بیمارستان

اذان و افطار در ورزشگاه اتحاد منچسترسیتی

حمله امباپه به رکوردهای اساطیر رئال

رامین رضاییان راهی امارات شد

این شایعه توهینی بزرگ به اینیگو مارتینز است

لژیونر ایران از قلعه‌نویی 4 می‌گیرد

اتفاقی که رئال از آن وحشت دارد!

تاکید محمد کبیری بر تعامل و همکاری تمامی کمیته های ستاد نوروزی کیش برای تکریم گردشگران

سنگ در کالیس کلیه

از مصرف باقاله قاتوق در ماه رمضان غافل نشوید

پیام تسلیت رئیس جمهور به ظریف

انتقاد معاون وزیر اقتصاد از اظهارنظرهای غیر کارشناسی درباره FATF

گزارش فارس از جنگ روانی آمریکا علیه بازار ایران

رویترز مدعی شد: پیام ایران به حوثی‌ها از دو مسیر

فلاحت پیشه: تهران و واشنگتن در پرتگاه جنگ به سر می‌برند

زیدآبادی: درگیری یا مصالحه‌ای غیر منتظره؟

پیام آیت الله نوری همدانی در پی جنایات اخیر آمریکا و رژیم صهیونیستی

مادر مثل یک نامه عاشقانه است!

از کاهش چشم گیر جرائم تا اثرگذاری فرا استانی نیروی انتظامی استان قم

آمادگی قم برای چهارشنبه آخر سال، شب‌های قدر و زائران نوروزی

رعایت کامل استانداردهای فنی و تجهیزاتی برای بهره‌برداری از مترو قم / احداث مرکز مدیریت

چگونگی بنای مسجدی که به دستور امام زمان(عج) در قم ساخته شد

300 بنگاه املاک متخلف در قم پلمب شد

ساخت 50 مدرسه در قم

50 مدرسه در سال جدید در قم ساخته می شود

3 پرونده مهم قاچاق سوخت به دادگاه ویژه ارجاع شد

58 قطع عضو و مصدومیت 822 نفر در حوادث چهارشنبه سوری