عصر قم - مهر / شهر شناوری نیروی دریایی سپاه قابلیت انجام عملیات مخفی و غافلگیرانه را برای نیروهای نظامی ایران فراهم می‌آورد و این امر می‌تواند در شرایط بحرانی و جنگ‌های نامتقارن بسیار مؤثر باشد.
روز جمعه 29 دی ماه 1403 شهرشناورهای نیروی دریایی سپاه با حضور سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه و سردار دریادار تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه رونمایی شد، این شهر شناوری در عمق 500 متری زمینی ساخته شده است. به عنوان یک نوآوری استراتژیک در حوزه نظامی و دریایی، به ویژه برای نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اهمیت زیادی دارند. این پایگاه‌ها به عنوان مراکز عملیاتی و پشتیبانی در مناطق حساس دریایی عمل می‌کنند و می‌توانند به تقویت توان دفاعی و تهاجمی کشور کمک شایانی کنند.
البته این اولین باری نبود که نیروی دریایی سپاه از ش هرهای موشکی خود رونمایی می‌کند. طی هفته‌های پایانی سال 1394 که موضوع رونمایی نیروهای مسلح کشورمان از شهرهای زیرزمینی، به یکی از مهم‌ترین رویدادها تبدیل شده و بازتاب‌های فراوان داخلی و بین‌المللی داشت، نیروی دریایی سپاه نیز بخشی از دستاوردهای پنهانی خود را علنی کرد و سردار فدوی، فرمانده وقت نیروی دریایی سپاه اعلام کرد که علاوه‌بر موشک‌های ساحل به دریا که در تونل‌های طولانی قرار دارند، شناورهای تندروی‌مان -که کابوس آمریکایی‌هاست- را هم در شهرهای زیرزمینی شناوری داریم.
کار به اینجا ختم نشد و زمستان سال 1399 بود که سرلشکر سلامی از شهر موشکی سپاه پاسداران در خلیج‌فارس رونمایی کرد. در این پایگاه زیرزمینی، انواع موشک‌های کروز دریایی نیروی دریایی سپاه در بردهای مختلف به همراه خودروهای پرتابگر آنها به نمایش درآمده بود.
پس از آن نیز سردار تنگسیری، فرمانده فعلی نیروی دریایی سپاه، اعلام کرد که این شهرها در طول ساحل خلیج فارس و دریای عمان، بیش از 70 کیلومتر عمق دارد. تماماً مسلح هستند و موشک‌های ایرانی هم قادرند از همان شهرها شلیک شوند.

سردار سلامی: قادر به ایجاد لایه‌های متعدد دفاعی و هجومی هستیم
سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه در جریان بازدید از مجموعه شهرهای شناوری نیروی دریایی سپاه طی سخنانی گفت: مجموعه‌ای که امروز به اتفاق فرمانده محترم نیروی دریایی سپاه از آن بازدید کردیم یکی از پر شمار مجموعه‌های نگهداری سامانه‌های شناورهای تهاجمی و موشک‌انداز و مین ریز نیروی دریایی سپاه است.
سرلشکر سلامی با بیان اینکه هر چند این مجموعه‌ای که امروز ملت عزیز ایران آن را مشاهده می‌کنند، خود یک مجموعه معظم و با عظمتی است ولی در قیاس با تمامیت قدرت دفاعی نیروی دریایی سپاه، کسر کوچکی از آن است و با اشاره به آمادگی روز افزون توان رزم و توان دفاعی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اضافه کرد: توان رزم این شناورها و سامانه‌های موشکی مستقر بر روی آنها علاوه بر شناورهای رزمی متعددی است که امروز در پهنه خلیج فارس، در سراسر گستره این آب‌های نیلگون، در حال گشت زنی برای سیادت و دفاع از مرزهای آبی میهن اسلامی ما هستند و مضاف بر شناورها و موشک اندازها و سایر قابلیت‌هایی هستند که در جزایر و سواحل خلیج فارس و تنگه هرمز مستقر و آماده اجرای مأموریت می‌باشند.
سردار سلامی خاطر نشان کرد: به فضل الهی طی سال‌های دور و نزدیک در نیروی دریایی سپاه پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای هم در کمیت و هم در کیفیت سامانه‌های تهاجمی این نیرو حاصل شده است.
وی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: سرعت شناورهای رزمی در کنار افزایش برد و عمق دریانوردی آنها و قابلیت آنها برای عبور از امواج، با ارتفاعات بالا و دریاهای متلاطم و قابلیت دریانوردی دور در اقیانوس‌ها برای دفاع پیشتاز و مقدم از منافع حیاتی جمهوری اسلامی ایران محصول تلاش‌های گسترده مهندسان و کاربران عملیاتی این سامانه‌ها هم در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و هم در سازمان جهاد و خودکفایی نیروی دریایی سپاه و در کارخانجات شناور سازی نیروی دریایی می‌باشد.
سرلشکر حسین سلامی ادامه داد: به فضل الهی هم برد دریانوردی هم سرعت دریانوردی شناورها و هم برد موشک‌های مستقر بر این شناورها و هم دقت آنها و هم قدرت تخریب آنها همگی با هم یک جهش و یک پیشرفت و ارتقا قابل توجهی را یافته است، به شکلی که امروز نیروی دریایی سپاه قادر است علاوه بر جنگ نزدیک، از راه دور و جنگ دور از راه دور و جنگ نزدیک از نزدیک لایه‌های دفاعی متعددی را با حالت و راهبردی تهاجمی دنبال کند.
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تاکید بر این مساله که هر روز بر تعداد تجهیزات و سامانه‌های پیشرفته نیروی دریایی افزوده می‌شود گفت: ما به ملت عزیز و بزرگ ایران اطمینان می‌دهیم که جوانان برومند و رشید این ملت قادرند در دریاها در مقابل دشمنان کوچک و بزرگ با هر استعدادی هماوردی شرافتمندانه و پیروزمندانه‌ای را انجام بدهند.
سردار حسین سلامی با بیان اینکه این واقعیتی که من در بازدید از سامانه‌های موشکی هوافضا عرض کردم که امروز تونل‌های نگهداری شناورها و موشک‌های ما هرچند پرتعداد و طول‌های بسیار وسیع هستند اما همچنان ما با کمبود فضا برای جای دادن و متراکم سازی این توانایی در این سازه‌های نگهداری مواجه هستیم، افزود: ما مصمم هستیم با اراده قاطع و مستحکم، با همت بلند، گام‌های ثابت و قلب‌های مطمئن رزمندگانمان، هر زمان که اراده کنیم به اذن رهبر معظم انقلاب اسلامی و برای دفاع از شکوه این ملت، حادثه‌ها و حماسه‌های بزرگ و تاریخ سازی را در عرصه‌های مختلف دفاعی کشور رقم بزنیم.

اهمیت و ضرورت پایگاه‌های زیرزمینی
شهرهای شناوری و موشکی در ابعاد مختلف دارای اهمیت و قابلیت هستند که در ادامه به مهمترین این موارد اشاره می‌کنیم.
1. امنیت استراتژیک: این پایگاه‌ها به دلیل قرارگیری در زیر زمین، از نظر امنیتی بسیار مقاوم هستند و می‌توانند در برابر حملات هوایی و موشکی دشمن محافظت شوند.
2. عملیات مخفی: قابلیت انجام عملیات مخفی و غافلگیرانه را برای نیروهای نظامی فراهم می‌آورد. این امر می‌تواند در شرایط بحرانی و جنگ‌های نامتقارن بسیار مؤثر باشد. سردار تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه در این خصوص گفت: این شهر زیرزمینی قابلیت عملیات آنی در دریا را دارد، ما تمام این پیشرفت‌ها را در زمان تحریم انجام دادیم.
3. پشتیبانی از عملیات‌های دریایی: با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و تهدیدات دریایی، وجود چنین پایگاه‌هایی می‌تواند به اجرای عملیات‌های دریایی و نظارتی کمک کند.
قابلیت‌ها و ویژگی‌های پایگاه‌های زیرزمینی نیروی دریایی سپاه
1. پوشش و استتار: این پایگاه‌ها به دلیل قرارگیری در زیر زمین و طراحی خاص، از دید راداری و شناسایی دشمن پنهان می‌مانند.
2. قابلیت استقرار تجهیزات پیشرفته: امکان استقرار تجهیزات نظامی، پهپادها، موشک‌ها و ناوهای کوچک در این پایگاه‌ها وجود دارد.
3. زیرساخت‌های لجستیکی: این پایگاه‌ها می‌توانند شامل تأسیسات لجستیکی برای تأمین نیازهای نیروهای نظامی باشند، از جمله انبارهای تسلیحاتی، تعمیرگاه‌ها و مراکز کنترل.
4. مدیریت بحران: قابلیت مدیریت بحران و واکنش سریع به تهدیدات مختلف را فراهم می‌آورد.

روند جهانی در توسعه پایگاه‌های زیرزمینی
کشورهای دیگر نیز به سمت ایجاد پایگاه‌های زیرزمینی یا مخفی برای تقویت توان نظامی خود حرکت کرده‌اند. برخی از کشورها از این نوع پایگاه‌ها برای اهداف مشابه استفاده می‌کنند:
• ایالات متحده آمریکا: دارای پایگاه‌های زیرزمینی در نقاط استراتژیک جهان برای حفاظت از نیروها و تجهیزات خود است.
• روسیه: توسعه پایگاه‌های زیرزمینی را به عنوان بخشی از استراتژی دفاعی خود در نظر گرفته و بر روی ایجاد مراکز فرماندهی زیرزمینی کار کرده است.
• چین: تلاش برای ایجاد پایگاه‌های زیرزمینی به منظور تقویت توان دریایی و زمینی خود را افزایش داده است.
شهرهای موشکی و تأثیر آن‌ها بر بازدارندگی دفاعی کشور
اما شاید این سوال پیش بیاید که شهرهای موشکی از چه اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند که دارا بودن آن برای کشورها به عنوان یک مزیت و عامل قدت محسوب شده و از سوی دیگر کشورهای محدودی نیز این توانمندی را دارند.
در پاسخ می‌توان گفت؛ این شهرها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند به صورت مخفی عمل کنند و در برابر حملات هوایی و سایبری محافظت شوند. شهرهای موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یکی از ارکان اصلی توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نقش مهمی در استراتژی بازدارندگی کشور ایفا می‌کنند. این شهرها به عنوان مراکز تولید، نگهداری و شلیک موشک‌های بالستیک و کروز طراحی شده‌اند و می‌توانند به سرعت واکنش نشان دهند.
ساختار و ویژگی‌ها
مکان‌یابی: این تأسیسات معمولاً در نقاط دورافتاده و با دسترسی محدود قرار دارند تا از دید دشمن پنهان بمانند.
تنوع موشکی: این شهرها شامل انواع موشک‌های بالستیک و کروز با بردهای مختلف هستند که قابلیت هدف‌گیری اهداف استراتژیک را فراهم می‌آورند.
پشتیبانی فنی: وجود تیم‌های فنی متخصص برای نگهداری و تعمیرات سریع، از دیگر ویژگی‌های این تأسیسات است.
تأثیر شهرهای موشکی بر بازدارندگی دفاعی
توان بازدارندگی: وجود این شهرها به جمهوری اسلامی ایران این امکان را می‌دهد که در صورت بروز بحران یا حمله نظامی، به سرعت واکنش نشان دهد و توانایی ضربه زدن به دشمن را داشته باشد.
افزایش هزینه‌های نظامی دشمن: وجود تهدیدات موشکی باعث می‌شود که دشمنان مجبور به سرمایه‌گذاری بیشتر در زمینه‌های دفاعی و سیستم‌های ضد موشکی شوند.
توازن قوا: این تأسیسات به ایران کمک می‌کند تا در برابر قدرت‌های بزرگ و همسایگان خود، توازن قوا را حفظ کند.
شهرهای موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یکی از ارکان اصلی استراتژی دفاعی ایران، نقش کلیدی در بازدارندگی کشور دارند. این تأسیسات نه تنها توانایی نظامی ایران را تقویت می‌کنند بلکه باعث ایجاد توازن قوا در برابر تهدیدات خارجی می‌شوند. با این حال، چالش‌هایی نظیر تحریم‌ها و تهدیدات سایبری نیازمند توجه و مدیریت دقیق هستند تا بتوانند به هدف‌های خود ادامه دهند.

نتیجه‌گیری
شهرهای شناور زیرزمینی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یک نوآوری استراتژیک، نه تنها امنیت ملی را تقویت می‌کند بلکه قابلیت‌های عملیاتی را نیز افزایش می‌دهد. با توجه به تهدیدات موجود در حوزه دریایی، این نوع پایگاه‌ها می‌توانند نقش کلیدی در دفاع از منافع ملی ایفا کنند. همچنین، روند جهانی نشان‌دهنده تمایل کشورهای مختلف به استفاده از پایگاه‌های زیرزمینی برای تقویت توان نظامی خود است.
27215