بزرگنمايي:

عصر قم - فارس / 
محمدجواد لاریجانی، تحلیلگر مسائل سیاسی و بین‌الملل به تحلیل و بررسی شرایط فعلی مذاکرات، چالش‌های پیش رو پرداخت و بر اهمیت حفظ منافع ملی، عبرت‌گیری از اشتباهات گذشته و لزوم اتخاذ رویکردی متناسب و تدبیرشده در مذاکرات تاکید کرد.
در شرایط پیچیده کنونی، مذاکرات ایران و آمریکا یکی از مباحث داغ در سیاست خارجی کشور به شمار می‌آید. در این راستا، گفت‌وگویی تفصیلی با محمدجواد لاریجانی، تحلیلگر برجسته مسائل سیاسی و بین‌الملل داشتیم. در این مصاحبه، لاریجانی به تحلیل و بررسی شرایط فعلی مذاکرات، چالش‌های پیش رو، و ارزیابی دقیق مواضع جمهوری اسلامی ایران در برابر سیاست‌های ایالات متحده پرداخت. وی همچنین بر اهمیت حفظ منافع ملی، عبرت‌گیری از اشتباهات گذشته و لزوم اتخاذ رویکردی متناسب و تدبیرشده در مذاکرات تاکید کرد. در ادامه، لاریجانی به سوالات مختلفی در زمینه استراتژی‌های دیپلماتیک ایران، سیاست‌های آمریکا و تاثیرات آن بر روند مذاکرات پاسخ داد. مشروح این گفت‌وگو در ادامه آمده است.
در شناخت ماهیت آمریکا دچار غفلت نشویم
فارس:جناب آقای دکتر، برای اولین سوال با توجه به توصیفی که در گذشته از سیاست آمریکا و ضعف این کشور داشتید، بفرمایید چه ناکامی‌هایی در سیاست خارجی دولت ترامپ قابل مشاهده است؟
بازار
لاریجانی: مذاکرات ایران و دولت آمریکا یک مسئله دیپلماسی قابل توجه است که حاکی از تحرک خوب دیپلماسی کشور ما دارد. البته اینجا چند نکته وجود دارد که باید از حالا روشن باشد. یکی اینکه ما دیپلماسی را از جنبه نمای بیرونی کار می‌بینیم. 
آنچه که مهم است این است که ما هرگز از فهم خود درباره نقش آمریکا، ماهیت آمریکا و سیاست‌های خصمانه آن نسبت به ما و منطقه غافل نمی‌شویم. در خصوص دفاع از منافع خود، هیچ لحظه‌ای غفلت نداریم. منتها حقیقت این است که دولت ترامپ در این مدت نزدیک به 100 روز ناکامی‌های فراوانی داشته است. به همین دلیل، در مواضع خود تناقضات عجیبی نسبت به تمام مسائل داشته‌اند. نه تنها ایران، بلکه درباره اوکراین، گرینلند، پاناما، کانادا، چین و موضوع تعرفه‌ها، تعداد مسائلی که درگیر آن‌ها شده‌اند بسیار زیاد است. 
در مقابل، دولت جمهوری اسلامی مبنای مشخص و ثابت خود را بدون تناقض حفظ کرده و در مذاکرات غیرمستقیم حضور دارد. به واقع، می‌توانم بگویم که دولت آقای ترامپ در یک موضع بسیار ضعیف در امر پیشبرد مقاصد بین‌المللی خود است، و از طرف دیگر جمهوری اسلامی بر امور خود مسلط است و به‌طور ثابت به اداره منطقی کشور ادامه می‌دهد.
یکی از نکات مهمی که در رسانه‌ها و بین برخی تحلیلگران مطرح می‌شود این است که صحبت از تهدیدات و خطرات جنگ و از این دست القاها می‌شود. البته من معتقد نیستم که خطر حمله نظامی به ایران بیشتر از سه یا چهار درصد باشد. اما حتی برای همین درصد اندک هم ما کاملاً آمادگی دفاعی داریم. به نظر من، دولت ترامپ باید مشکلات داخلی خود را حل کند و اگر قادر به این کار باشد باید خدا را شاکر باشد تا اینکه بخواهد جنگ دیگری شروع کند. به هر حال، شرایط جهانی نشان می‌دهد که نیازی به تشدید تنش‌ها نیست و در واقع، دولت آمریکا باید تمرکز بیشتری بر مسائل داخلی خود داشته باشد.
بازرسی‌ها فقط در چارچوب NPT و بدون امتیاز اضافی باشد
فارس: رهبر معظم انقلاب در بیانات اخیر خود فرمودند که باید از اشتباهات گذشته در مذاکرات، به ویژه در برجام، عبرت بگیریم، در مورد درس‌هایی که باید از مذاکرات قبلی گرفت، چه مسائلی به نظر شما باید در مذاکرات رعایت شود؟
لاریجانی: این حرف رهبر معظم انقلاب بسیار اساسی است و قطعا باید در مذاکرات فعلی این اشتباهات تکرار نشود. به نظرم، دبیر محترم شورای عالی امنیت ملی باید جلسات فشرده‌ای با کسانی که در مذاکره بودند و کسانی که آن را بررسی کرده‌اند برگزار کند تا بتوانیم به طور دقیق مشخص کنیم که در کجا اشتباه کردیم و در کجا بهتر می‌توانستیم عمل کنیم.
البته شرایط امروز با شرایط گذشته تفاوت دارد، اما نکاتی وجود دارد که در هر شرایطی باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از این نکات مهم این است که در مرحله توافق، چون ما هیچ‌گاه به طرف مقابل اعتماد نداریم، باید قدم‌ها را کوچک، متقابل و متناسب برداریم. به این معنا که اگر طرف مقابل امضا می‌دهد، ما بیشتر از امضا چیزی به او ندهیم، اگر قول می‌دهد بیشتر از قول ندهیم و اگر قدم عملی برمی‌دارد، ما نیز قدمی عملی بر می‌داریم. هیچ‌یک از اقدامات عملی ما نباید به توانمندی‌های هسته‌ای ما مربوط باشد. آن‌ها می‌گویند شما بمب دارید، ما می‌گوییم بمب نداریم. اگر آن‌ها به این مسئله شک دارند، باید دلیل بیاورند. تنها چیزی که ما در آن موافق هستیم، بازرسی‌ها در چارچوب توافقنامه ان‌پی‌تی است.
اصول نظام در مذاکرات حفظ خواهد شد
فارس: در مورد حمایت از مقاومت و رویکرد ایران در مذاکرات، آیا در کنار مذاکرات همچنان اصول کلیدی نظام حفظ خواهد شد؟
لاریجانی: مقام معظم رهبری فرمودند که ما کار مملکت را متوقف نمی‌کنیم و این حرف، بسیار اساسی است. یعنی ما باید فرض کنیم که مذاکرات در حال پیشروی است و کار خود را در داخل کشور انجام می‌دهیم. هیچ‌گونه کاری از سوی ما نباید به نتیجه مذاکرات بستگی داشته باشد. 
خداوند به ما نیروی انسانی قوی و امکانات وسیعی داده است، باید از این ظرفیت‌ها به بهترین نحو استفاده کنیم. 
در دولت و ملت باید یک عزم جهادی برای تولید ایجاد شود و مردم در هر مقیاسی، از کوچک تا بزرگ، باید وارد عمل شوند. این کلید توفیق ما در مسائل اقتصادی است. 
انشالله که مذاکرات پیش می‌رود و همانطور که مقام معظم رهبری اشاره فرمودند، باید نه امید زیادی ببندیم و نه ناامید باشیم. مذاکرات بالا و پایین دارد، اما ما از مذاکره‌کنندگان خود حمایت می‌کنیم و چارچوب‌های مدنظر نظام که نهایتاً توسط مقام معظم رهبری تایید می‌شود، رعایت خواهد شد.
اعتماد به آمریکا جایی در سیاست ما ندارد
فارس: در شرایطی که مذاکرات در حال انجام است، به نظر شما چه اقداماتی در داخل کشور باید انجام شود تا به نتیجه مطلوب دست یابیم؟
لاریجانی: در اینجا یک نکته بسیار مهم هم وجود دارد که رسانه‌ها باید بدان توجه داشته باشند. اگر مسائلی مطرح شود که گاهی به‌طور انتقادی و با بالا و پایین شدن، به مذاکره‌کنندگان فشار وارد کند، این به ضرر آن‌ها نیست بلکه به نفع‌شان است. اکنون آقای ویتکاف در حال مذاکره غیرمستقیم با دوستان ماست، در حالی که وزیر خارجه و سخنگوی دیگر دولت آمریکا و خود ترامپ حرف‌های تندی می‌زنند. 
در کنگره آمریکا هم سناتورهایی که هم‌پیمان ترامپ هستند حرف‌های تند و خصمانه می‌زنند. هیچکدام از این‌ها موجب نارضایتی مذاکره‌کنندگان نمی‌شود؛ برعکس، این فشارها در مذاکرات به نفع آن‌ها است. مذاکره‌کنندگان باید بدانند که در کشور ما نسبت به مقاصد آمریکا حساسیت زیادی وجود دارد و هیچ‌گونه اعتمادی به طرف مقابل نیست. انتقاد و نقدهای سازنده و دلسوزانه برای مذاکرات حتماً دست مذاکره‌کنندگان را پر می‌کند.
انشالله که خداوند برای کشور ما گشایش‌های بیشتری ایجاد کند و مذاکره‌کنندگان بتوانند به نتیجه‌ای مثبت دست یابند. کشور ما در مذاکرات و در سایر زمینه‌ها به حاکمیت منافع خود، استقلال و مقاومت ادامه خواهد داد.