بزرگنمايي:

عصر قم - به گزارش خبرگزاری مهر، متن پیام آیت‌الله حسین نوری همدانی به شانزدهمین مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با موضوع هوش مصنوعی که امروز در مدرسه عالی دارالشفا برگزار شده به این شرح است:
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَالصَّلَاهُ وَالسَّلَامُ عَلَی سَیِّدِنا وَنَبِیِّنَا أَبِی الْقَاسِمِ المصطفی مُحَمَّد وَعَلَی أهلِ بَیتِهِ
الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ سیَّما بَقیَّهَ اللهِ فِی الأرَضینَ.
با سلام و تحیت به آن مجمع محترم و با عرض ادب به پیشگاه حضرت بقیه الله الأعظم «عجل الله تعالی فرجه الشریف»
در عصر حاضر، شاهد تحول بی‌سابقه در عرصه دانش و فناوری هستیم که تأثیرات آن به سرعت در تمامی حوزه‌های علمی و فرهنگی مشاهده می‌شود. یکی از این تحولات بنیادین، پیشرفت چشمگیر در حوزه هوش مصنوعی است؛ دانشی که اکنون نه تنها به یکی از محورهای اصلی توسعه جهانی بدل شده، بلکه نقش آن در تحلیل داده‌ها، تسهیل پژوهش‌ها، و ارائه راهکارهای نوین در تمامی علوم، از جمله علوم دینی، غیرقابل انکار است.
با نگاهی به آموزه‌های قرآنی، در می‌یابیم که استفاده از ابزارهای نوین برای فهم بهتر آیات و تعمیق دانش دینی، در راستای تحقق هدف خلافت انسان بر زمین قرار دارد:
«وَسَخَّرَ لَکُمْ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مِنْهُ ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ». (سوره جاثیه، آیه 13) همچنین، کلام گهربار اهل‌بیت «علیهم السلام» نیز ما را به بهره‌گیری از ابزارهای نوین و اندیشیدن در مسیر حل مسائل ترغیب می‌کند؛ امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در نهج البلاغه می‌فرمایند:
«الْعَقْلُ رَأْسُ الْعِلْمِ، وَالْفِکْرُ رَأْسُ الْعَقْلِ» (نهج البلاغه، حکمت 113)( عقل اساس علم است و تفکر، اساس عقل)
لذا هوش مصنوعی را می‌توان ابزاری دانست که با سازماندهی و بهره‌گیری هوشمندانه از انبوه اطلاعات موجود، می‌تواند پژوهشگران را در مسیر تفکر و اندیشه عمیق‌تر یاری رساند. این فناوری، با تحلیل دقیق داده‌ها، استخراج الگوها، و تسهیل فرآیندهای تحقیقاتی، پژوهشگر را از صرف زمان بر فعالیت‌های غیر ضروری بی‌نیاز کرده و او را در رسیدن به بصیرتی بالاتر یاری می‌کند. به عبارت دیگر، هوش مصنوعی، دستیار اندیشمند است و نه جایگزین تفکر او.
اگر ما به عنوان حاملان میراث وحی و عالمان علوم اسلامی از این فرصت استفاده نکنیم، ممکن است در آینده‌ای نزدیک با چالش‌هایی جدی روبه رو شویم. نسل جدید که در دنیای فناوری غوطه‌ور است، انتظار دارد که علوم دینی نیز با زبان زمانه پاسخگوی نیازهایشان باشد. همچنین، نهادهای علمی و پژوهشی در جهان، با بهره گیری از این فناوری، در حال گسترش تحقیقات خود هستند و غفلت ما می‌تواند منجر به فاصله گرفتن علوم دینی از جریان جهانی دانش شود.
ضروری است که امروز، هر یک از ما با درک اهمیت و ضرورت این فناوری، به یادگیری و به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه تخصصی خود بپردازیم؛ ابزارهای هوشمند می‌توانند یاری‌گر ما در تبلیغ‌، تحقیق‌، تدریس، و حتی استنباط‌های دقیق‌تر از متون دینی باشند.
اکنون، زمان آن فرا رسیده است که به عنوان طلایه‌داران دانش اسلامی، قدمی مؤثر در این مسیر برداریم و نقش خود را در شکل‌دهی آینده‌ای مبتنی بر دانش و بصیرت ایفا کنیم.
با ورود به این عرصه و آشنایی با توانمندی‌های هوش مصنوعی، می‌توانید دریچه‌ای نوین به روی علم و دین بگشایید. این یک ضرورت علمی و رسالتی دینی است که برای پاسخ‌گویی به نیازهای جامعه، باید هرچه سریع‌تر به آن توجه کنیم.
آینده، متعلق به کسانی است که علم امروز را به خدمت اهداف متعالی درآورند. حوزه علمیه باید توجه به فقه معاصر داشته باشد و به دنبال تحول و پاسخگو بودن باشد و با در نظر گرفتن سیره علما بزرگ ما و میراث گذشتگان مسیر تحولی که با شتاب در حال انجام است را پی‌بگیرد و معتقدم کسانی که در این عرصه گام برمی‌دارند باید از نظر فقاهت در سطح بسیار بالا باشند.
تحول در حوزه ناظر به این موضوع نیست که ما میراث گذشتگان را کم‌رنگ کنیم و یا اینکه کُتبی جایگزین کنیم که از حیث محتوا در سطح پایین‌تری باشد. بلکه باید محققان و فقها بنشینند در همان چهارچوب و سطح فقه جواهری و مسیر شریف العلماء و سعید العلماء و شیخ انصاری و بلکه در سطح بالاتری نسبت به مسائل روز پاسخگو باشند. و تأکید می‌کنم که نظرات حوزه علمیه باید آن گونه باشد که در تاریخ، بعد قرن‌ها جوری قضاوت شود که این دوره از زمان در عصر انقلاب اسلامی بوده که بنیانگذارش یک فقیه کامل بوده و امروز نیز در رأس یک فقیه دیگری است و إن‌شاءالله ادامه خواهد داشت.
امروز حوزه علمیه قم نسبت به گذشته وظایف سنگین‌تری دارد و باید مجهزتر باشد، در پایان لازم می‌دانم تذکر دیگری را به اساتید محترم عرض کنم و آن هم رسالت اصلی روحانیت است، ما در مقابل حوادث کشور و جهان اسلام مسئولیت داریم، امروز یک اسلام دیگری در حال ارائه است که خشونت و افراطی‌گری در آن موج می‌زند و اثری از اسلام رحمانی در آن یافت نمی‌شود که باید برای ارائه اسلام محمدی که اهل‌بیت عصمت و طهارت «علیهم السلام» برای ما بیان نمودند تلاش نمائیم.
در پایان لازم می‌دانم از همه اساتید محترم و همچنین برگزارکنندگان این جلسه بویژه هئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تشکر کنم و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم.
کد خبر 6315382